نوک زبانی صحبت کردن یک اختلال گفتاری عملکردی است و این اختلال به معنی دشواری در یادگیری ایجاد برخی حروف خاص مانند /ر/، /س/ و /ز/ می‌باشد. در بسیاری از خانواده‌ها به نوک زبانی حرف زدن فرزند توجهی نمی‌شود بویژه اگر خللی در تشخیص آنچه که فرزند می‌گوید ایجاد نکند. این کودکان ممکن است با حفظ همین عادت رشد کرده و در واقع احساس کنند که این وضعیت بخشی از شخصیت آن‌ها می‌باشد مانند برخی افراد که در بین دندان‌های جلویی خود فاصله‌ای وجود دارد و آن را به عنوان یک خصوصیت متمایز در نظر می‌گیرند.
برخی از کودکان ممکن است در بیرون از خانه مورد آزار قرار بگیرند یا از صحبت در کلاس درس خجالت بکشند. آن‌ها ممکن است در هجی کردن یا حتی خواندن مشکل داشته باشند زیرا نمی‌توانند برخی از صداهای مورد نیاز برای خواندن یا نوشتن را تلفظ کنند. این کودکان ممکن است به علت نوک زبانی صحبت کردن اعتماد بنفس پایینی داشته باشند. در این موارد، مشاوره با آسیب‌شناس گفتار و زبان در اوایل کودکی و اصلاح آن می‌تواند موجب تقویت اعتماد بنفس و قابلیت یادگیری شود.
بیشتر موارد نوک زبانی صحبت کردن بهبود پیدا کرده و در کودکان پس از رسیدن به سنین پنج تا هشت سالگی به خودی خود برطرف می‌شود. در صورتی که این اختلال برای مدت بیشتری ماندگار بماند یا نوع خاصی از این مشکل وجود داشته باشد، گفتار درمانی توصیه می‌شود. نتیجه‌ی گفتار درمانی معمولاً ثمربخش است. بسته به ویژگی‌های درمان و ماهیت نوک‌زبانی، درمان می‌تواند نسبتاً کوتاه مدت باشد و تنها چند ماه بطول بیانجامد. هر چند در برخی موارد ممکن است نیاز به یک سال یا بیشتر باشد.
افراد نوک زبانی در تلفظ چه حروفی با مشکل مواجه هستند؟
مشکل در ادای صداهای س، ز، ر، ل و ث در اختلالات گفتاری عملکردی شایع است. متخصصین گفتار و زبان اگر بخواهند عنوانی را برای اشاره به مشکل در دستیابی به حالت زبانی صحیح در هنگام تلفظ صداهای س و ز در نظر بگیرند از عبارت نوک زبانی استفاده می‌کنند.
دلایل و نشانه‌ها
نوک‌زبانی صحبت کردن به عنوان یک اختلال گفتاری عملکردی دارای دلیل مشخصی نمی‌باشد. این مشکل اغلب به عنوان یک تاخیر در گفتار با منشأ ناشناخته بیان می‌شود. اختلالات در ساختار زبان، کام دهان یا دندان‌ها (شامل اختلالات در تعداد یا موقعیت دندان‌ها) ممکن است در نوک زبانی صحبت کردن دخیل باشد، اما معمولاً دلایل اصلی این مشکل نمی‌باشند. افت شنوایی خفیف از جمله فرکانس‌های بالا ممکن است موجب تضعیف توانایی کودک در شنیدن آواها بطور صحیح و تکرار صداهای آوایی شود. در برخی موارد یک کودک بدون هیچ اختلال فیزیکی دچار نوک‌زبانی می‌شود. این گمان وجود دارد که برخی از کودکان ممکن است از یک کودک یا فرد بزرگسال دیگر که نوک زبانی صحبت می‌کند، تقلید کند. نوک زبانی صحبت کردن همچنین مرتبط به عدم بلوغ می‌باشد. برخی کودکان از نوک زبانی به عنوان روشی برای جلب توجه استفاده می‌کنند. سایر کودکان بعد از تجربه‌ی استرس یا آسیب غیرطبیعی دچار نوک‌زبانی می‌گردند. این رفتار بخشی از روند پسرفت به یک دوره‌ی امن‌تر می‌باشد و می‌تواند شامل انواع دیگری از رفتارهای پسرونده مانند شب ادراری یا خوابیدن با چراغ روشن در اتاق و یا لکنت زبان باشد.
یک تئوری درباره‌ی نوک زبانی صحبت کردن ناشی از فشار زبان می‌باشد که یک رفتار فیزیولوژیکی است که هنگام بلعیدن غذا و صحبت کردن موجب صاف شدن و پرتاب شدن زبان به طرف جلو می‌گردد. ثابت شده که مکیدن انگشت شست، استفاده‌ی مفرط از پستانک، تغذیه با شیشه شیر و بیماری‌های عودکننده‌ی تنفسی فوقانی موجب فشار زبان می‌شوند. انگشت شست (یا سایر انگشتان)، نوک سینه مصنوعی و پستانک زبان را پهن نگه می‌دارد و به عضلات زبان اجازه نمی‌دهند تا به بصورت طبیعی رشد کنند. در نتیجه زمانی که کودک صحبت می‌کند زبان به طرف جلو پرتاب شده و منجر به نوک زبانی صحبت کردن می‌گردد. بیماری‌های تکرار شونده‌ی تنفسی فوقانی اغلب موجب پر شدن بینی شده و کودک را مجبور می‌کند تا از راه دهان نفس بکشد. صداهایی که در هنگام صحبت کردن ایجاد می‌کنند ممکن است بصورت گرفته و درهم باشند و کودک را به نوک زبانی صحبت کردن ترغیب کنند. بستن دهان و دندان‌ها برای ایجاد صداهای س یا ز موجب قطع نفس کشیدن می‌شود بنابراین کودک با تلاش برای صحبت کردن بدون بستن دهان خود بطور کامل از این حالت پرهیز می‌کند و در نتیجه اختلال نوک زبانی ایجاد می‌شود.
درمان
درمان متداول این اختلال، گفتار درمانی نامیده می‌شود. آسیب‌شناس گفتار و زبان تشخیص می‌دهد که آیا کودک می‌تواند صداهای آوایی صحیح را بشنود یا خیر و سپس با خواندن لیستی از لغاتی که دارای صداهای خاصی هستند و کودک در تولید آن‌ها مشکل دارد، ادامه می‌دهد. فهرستی از لغات مقابل هم نیز خوانده می‌شود تا کودک بتواند تفاوت‌های ظریف در صداهای لغات را بشنود. سپس درمان به طرف کار کردن بر روی بخشی از لغت که آن صدا وجود دارد (یعنی در ابتدا، وسط یا انتهای کلمه) می‌رود. در ادامه تمرین برخی کلمات انجام می‌شود که در ابتدا شامل صداهای تک سپس هجاها و پس از آن لغات، عبارات و جمله‌ها می‌باشد. در نهایت کودک مکالمات کنترل شده‌ای مانند خودمانی صحبت کردن در طول یک وعده‌ی غذایی را خواهد داشت.
پیشگیری
والدین می‌توانند خطر نوک زبانی صحبت کردن به علت فشار زبان را با محدود کردن استفاده از پستانک یا تغذیه‌ی فرزند با شیر مادر کاهش دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند در اطراف کودکان خود بطور واضح و کامل صحبت کرده و از حرف زدن بصورت کودکانه خودداری نمایند. والدین باید فوراً جهت درمان آلرژی و بیماری‌های تنفسی فرزند خود اقدام کنند تا بینی و راه نفس کشیدن از آن باز باشد. شنوایی و دندان‌های کودک باید در فواصل معین کنترل شوند تا اطمینان حاصل شود که او می‌تواند صداها را بطور واضح بشنود و کلمه‌ها را نیز صحیح ادا کند. والدین همچنین می‌توانند با نشان دادن نحوه‌ی نوشیدن با نی و حباب درست کردن به کودک خود، عضلات دهان را تقویت کنند. علاوه بر این انجام بازی با کلمات و اسم‌ها می‌تواند به رشد مناسب زبانی و بهبود یادگیری کمک کند.
