تاندون یا زردپی آشیل قویترین تاندون یا زردپی بدن است. وقتی تاندون پا تحت کششی بیش از حد تحملش قرار میگیرد پاره میشود.
علائم و نشانه ها پارگی تاندون آشیل
علائم پارگی تاندون آشیل معمولا بطور ناگهانی شروع میشود. بیمار معمولا یک صدای پاره شدن را در مچ پای خود احساس میکند و دچار درد شدیدی در پشت مچ میشود. درد شدید بزودی تخفیف میابد ولی درد منتشر در پشت ساق و مچ پاادامه میابد. دیگر علائم عبارتند از
1- بیمار در موقع راه رفتن نمیتواند پاشنه خود را از زمین بلند کند.
2- بیمار نمیتواند روی پنجه خود بلند شود.
3- تورم و خونمردگی در بشت ساق و پاشنه پا دیده میشود
4- اگر پارگی کامل بوده و تورم کم باشد ممکن است بتوان فرورفتگی را در ناحیه پارگی از روی پوست لمس کرد
5- بیمار در موقع راه رفتن به جلو خم میشود
6- بیمار در حفظ تعادا روی مچ پا مشکل دارد
تشخیص پارگی تاندون آشیل
پارگی تاندون آشیل یکی از انواع پارگی تاندون مچ پا ، آسیبی است که پشت پایین ساق پا را تحت تأثیر قرار میدهد. این پارگی بیشتر در افرادی رخ میدهد که ورزشهای تفریحی و سرگرمی انجام میدهند.تاندون آشیل یک طناب فیبری بسیار قوی است که عضلات پشت ساق پا را به استخوان پاشنه وصل میکند. اگر تاندون آشیل بیش از حد کشیده شود، ممکن است به صورت کامل یا بخشی از آن پاره شود.
تشخیص این پارگی معمولا با صحبت های پزشک با بیمار و معاینه بیمار امکانپذیر است. پزشک بررسی میکند که آیا بیمار میتواند روی پنجه پایش بلند شود یا خیر. همچنین پوست روی تاندون را لمس میکند که ببیند آیا پارگی لمس میشود. یک تست بالینی برای تشخیص این پارگی تست فشار Squeeze test یا تست تامسون Thomson test است. در این تست بیمار به شکم خوابیده و زانوی طرف مبتلا را خم میکند. سپس پزشک عضلات پشت ساق را فشار میدهد و سپس بررسی میکند که آیا با فشار این عضلات مچ پای بیمار به سمت کف پا خم میشود یا خیر. اگر مچ پا خم نشد میتواند علامتی دال بر پارگی تاندون باشد.
تستی که ممکن است پزشک برای تشخیص پارگی تاندون آشیل انجام دهد تست سوزن Needle test است. پزشک یک سوزن را از راه پوست به داخل تاندون آشیل بالاتر از جاییکه حدس میزند پاره شده باشد فرو کرده و سپس مچ پای بیمار را بالا و پایین میکند. در صورت سلامت تاندون، انتهای بیرونی سوزن به بالا و پایین میرود ولی در صورت پاره بودن تاندون آشیل با حرکت دادن مچ پا سوزن به بالا و پایین نمیرود.
تست دیگر برای تشخیص پارگی تاندون آشیل تست فشار است. در این روش بیمار به شکم خوابیده و پزشک دستگاهی را که با آن فشار خون بیماران را میگیرند به دور ساق بیمار بسته و آنرا تا نیمه از هوا پر میکند. در صورت سلامت تاندون، با حرکت دادن مچ پا به بالا و پایین باید مقدار فشاری را که دستگاه نشان میدهد کم و زیاد شود و در صورت پاره بودن تاندون این فشار با حرکت مچ پا تغییر نمیکند. در صورت شک به وجود پارگ تاندون میتوان از سونوگرافی یا ام آر آی استفاده کرد. گاهی اوقات تشخیص پارگی تاندون آشیل واقعا مشکل شده و پزشک نمیتواند در روزهای اول آنرا تشخیص دهد. در این موارد بیمار باید بعد از چند روز مجددا معاینه و بررسی شود.
علائم مشابه پارگی تاندون آشیل میتواند در تاندنیت آشیل، کشش یا پارگی عضلات پشت ساق یا لخته شدن خون در وریدهای ساق ایجاد شود.
درمان پارگی تاندون آشیل
تاندون آشیل پهن ترین و قویترین تاندون بدن می باشد. این تاندون در قسمت پشتی مچ پا قرار داشته و گاهی پارگی ها و دیگر مشکلات آن باعث دردسرهای زیادی در راه رفتن و فعالیت های روزمره می شود. پارگی این تاندون ممکن است بدون زخم یا همراه با زخم باشد. پارگی بسته تاندون آشیل که بدون زخم خارجی است، در اثر کشیدگی ناگهانی مچ پا به طرف بالا ایجاد می شود و معمولا در افراد میانسالی اتفاق می افتد که شروع به ورزشی کرده اند که به آن عادت ندارند.
در صورتی که پارگی با اجسام تیز ایجاد شده باشد همراه با زخم است و درمان آن جراحی است.
در صورتی که زخم وجود نداشته باشد بین درمان جراحی و غیر جراحی آن اختلاف نظر وجود دارد، ولی بیشتر ارتوپدها موافق عمل جراحی میباشند. در این موارد انتخاب نوع درمان به سن و فعالیت جسمانی بیمار هم بستگی دارد. به خاطر اینکه معمولا انتهاهای پاره شده تاندون ریش ریش میشود، ترمیم این پارگی ها مشکل تر از انواعی است که بر اثر اصابت مستقیم جسم تیز ایجاد شده است. در بسیاری از موارد عفونت بعد از جراحی و بسته شدن زخم هم می تواند مشکلاتی ایجاد کند. بنابر این بعضی از پزشکان، درمان غیر جراحی را ترجیح میدهند که اگر به خوبی اجرا شود ، نتایج خوبی را به دنبال دارد.
در بیماران مسن، بیشتر درمان غیرجراحی ترجیح داده می شود. البته در صورتی که مدتی بیش از یک هفته از زمان آسیب گذشته باشد تقریبا امکان درمان غیرجراحی نخواهد بود. در افراد جوان و فعال درمان جراحی ارجح است ولی باید مواظب عفونت و بسته شدن زخم بود.