زندگی بدون درد و ناراحتی برای همه افراد از اهمیت خاص برخوردار است. به همین خاطر در صورتی که درد و ناراحتی باعث شود فرد نتواند فعالیتهای مورد نظر خود را انجام دهد، لازم است از اقدامات مناسب برای رفع مشکل استفاده شود. توجه داشته باشید کنترل درد با توانایی بالا رفتن از بلندترین کوه یا انجام مسابقه ماراتون ارتباط ندارد، بلکه در حقیقت این شرایط با ایجاد امکان انجام فعالیتهای روزمره و عادی بدون درد و ناراحتی خاص مربوط میباشد.
روند استفاده از لیزر پرتوان برای درمان در طول 10 سال گذشته بهطور چشمگیر افزایش یافته و نتایج حاصل از بررسیها نشان دهنده اثربخشی مناسب این روش برای اهداف درمانی مختلف میباشد. در واقع مطالعات کلینیکی کنترل شده در این حوزه نشان میدهد لیزر پرتوان میتواند برای برخی کاربردهای خاص موثر بوده و بهطور خاص این شرایط در مواردی مشاهده میشود که استفاده از لیزر کمتوان نتواند از نتیجه بخشی لازم برخوردار باشد. به خاطر اینکه برخی شرایط همچون کنترل درد، التهاب و بهبود سریع نیاز به سطح بالاتر درمان دارند، این درمان میتواند به بافتهای عمیقتر بدن نفوذ کرده و به رفع مشکل کمک نماید.
لیزر درمانی چیست؟
پرتوی نور معمولی از طول موجهای متعدد و مختلف تشکیل شده که در جهتهای مختلف پخش میشوند. این شرایط در حالی است که پرتو لیزر یک طول موج نوری خاص را تقویت کرده و با متمرکز کردن آن یک طول موج ثابت ایجاد میکند. با وجودی که امروزه لیزرها تقریباً در همه مکانها پیدا میشوند (از نمایشگر لیزری در کلاس درس تا لیزرهای مخصوص جراحی در اتاق عمل)، لیزر در فیزیوتراپی دارای ویژگیهای منحصر به فرد در حوزه درمان میباشد. در عمل لیزر درمانی میتواند انرژی را به زیر سطح پوست بدون آسیب رساندن به سطوح بالای آن منتقل کند. انرژی نوری انتقال یافته در این شرایط باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیک در سلولها در فرآیندی به نام فتوبايومدولاسيون (photobiomodulation) میشود. این فرآیند دارای سودمندی خاص برای کاهش درد، کاهش سطح التهاب، افزایش جریان خون و تسریع زمان مورد نیاز برای بهبود بیمار است.
چه شرایطی را میتوان با لیزر درمان کرد؟
شرایطی که به خوبی نسبت به لیزر درمانی واکنش نشان میدهند به شرح زیر هستند:
- آرتروز
- درد و سفتی مفاصل
- آسیبدیدگی کمر و گردن
- درد شانه
- آرنج تنیسباز
- پارگی عضله و رباط
- درد زانو و لگن
- اسپاسم نقاط حساس و عضلات
- پیچخوردگی/ کشیدگی
- سندرم تونل کارپال
- کشیدگی و التهاب تاندون شانه
- درد سیاتیک (درد در ناحیه پا)
- درد پس از عمل جراحی و تسریع بهبودی
- فتق دیسک
- آرتروز قوزک و زانو
- التهاب غلاف کف پا
- تومور عصبی مورتون
- دررفتگی قوزک
- تاندونیت آشیل
- اسپلینت ساق پا
- چرخش خون ضعیف
- شکستگی ناشی از فشار
- درد پینه پا
- درد عصبی
- زخمهایی که به خوبی ترمیم نمیشوند
انواع مختلف روشهای لیزر درمانی
مسئله بااهمیت درباره لیزر درمانی قدرت درمان است! مهمترین عامل تاثیرگذار بر اثربخشی لیزر درمانی قدرت خروجی دستگاه است. این مسئله به دلایل زیر از اهمیت خاص برخوردار است:
- عمق نفوذ: هر چه قدرت لیزر بیشتر باشد، میزان نفوذ آن به بافتهای بدن بیشتر است و به این ترتیب درمان بافتهای عمیقتر در بدن از طریق آن امکانپذیر میشود.
- زمان درمان: قدرت بیشتر با دوره درمان کوتاهتر ارتباط دارد.
- تاثیرات درمانی: هر چه قدرت پرتو بیشتر باشد، لیزر برای درمان شرایط جدیتر و درد و ناراحتی مربوط به آن از اثربخشی بالاتر برخوردار است.
هر چند امروزه چهار طبقهبندی مختلف برای لیزر (کلاس 1 تا کلاس 4) وجود دارد، فقط لیزر کمتوان و لیزر پرتوان دارای مزایای درمانی برای بیماران است.
درمان با لیزر کمتوان
در این شرایط قدرت پرتو خروجی بین 25 تا 500 مگاوات بوده و سطح نفوذ کمتر از نیم سانتیمتر میباشد. لیزر کمتوان برای درمان مجموعهای از مشکلات برای سالهای طولانی مورد استفاده قرار گرفته و همانطور که گفته شد کل قدرت خروجی آن بین 25 تا 500 مگاوات است. این نوع لیزرها معمولاً به عنوان لیزر کمتوان شناخته میشوند. در این شرایط به خاطر سطح پایین قدرت خروجی، لیزر کمتوان فقط میتواند به نیم سانتیمتر از بدن نفوذ کرده و طول مدت درمان با این روش در حدود 1 تا 2 ساعت است. به این ترتیب معمولاً از این روش در شرایطی استفاده میشود که نیاز به درمان پوست و لایه زیر آن همچون رباطها و اعصاب سطحی در ناحیه دستها، پاها، آرنجها و زانوها وجود داشته باشد. در حقیقت لیزر کمتوان تاثیری بر درمان شرایط مفصل، عضله، عصب، استخوان یا وضعیت دیسکهای نخاعی ندارد، زیرا این ساختارها در لایههای عمیقتر بدن قرار دارند. بنابراین، لیزر کمتوان اغلب به عنوان روش استاندارد لیزر درمانی مورد توجه قرار میگیرد.
درمان با لیزر پرتوان
در این شرایط قدرت پرتو خروجی بین 1 تا 12000 مگاوات بوده (یعنی 24 بار قویتر از لیزر کمتوان) و عمق نفوذ لیزر بیش از 4 سانتیمتر میباشد. امروزه استفاده از لیزر پرتوان برای درمان تمام مشکلاتی که در شرایط عادی با لیزر کمتوان تحت درمان قرار گرفته و بسیاری از شرایطی که با لیزر کمتوان قابل درمان نیستند، امکانپذیر میباشد. به خاطر اینکه لیزر پرتوان میتواند به بافتهای عمیق بدن نفوذ کند، بخش زیادی از عضلات، رباطها، تاندونها، مفاصل، اعصاب و بخشهای زیر پوست را با استفاده از این روش میتوان تحت درمان قرار داد.
به خاطر قدرت بیشتر لیزر پرتوان، طول مدت درمان در هنگام استفاده از آن بهطور چشمگیر کاهش مییابد. همانطور که قبلاً بیان شد، درمان با لیزر کمتوان اغلب نیازمند طول مدت درمان 60 تا 120 دقیقهای برای دستیابی به نتایج مورد نظر میباشد. به این ترتیب لیزر پرتوان مقدار بیشتری از پرتوی لیزر را در یک مدت زمانی متناسب در اختیار بدن قرار میدهد. در حقیقت لیزر پرتوان میتواند مقدار مناسب انرژی لیزر را در اختیار بخشهای آسیبدیده بدن در طول مدت 5 تا 15 دقیقه قرار دهد!
بهطور خلاصه، لیزر پرتوان میتواند بسیاری از مشکلات را در زمان کمتر و با اثربخشی بیشتر در مقایسه با لیزر کمتوان تحت درمان قرار دهد.