زانو یکی از مفاصل پرکاربرد بدن است. تقریبا هر کارفیزیکی ای که انجام می دهیم زانو در آن نقش دارد. به همین دلیل است که درد زانو و قفل کردن زانو یکی از بیماری های رایج در بین افراد ورزشکار و غیرورزشکار ، جوان و پیر است. انواع مختلفی از درد زانو وجود دارد. در این مقاله بیماری سوزش زانو را مورد بحث قرار می دهیم. در صورتی که در زانوی خود احساس سوزش می کنید، باید به پزشک مراجعه کنید، چرا که شاید این مشکل به بررسی فوری نیاز داشته باشد.
احساس سوزن سوزن شدن زانو به فرآیندها و اختلالات مختلفی مرتبط است. برای مثال، هر نوع سوختگی در پوست ( سوختگی گرمایی، الکتریکی یاشیمایی) باعث درد و سوزش در محل آسیب دیده می شود. آسیب به اعصاب پا ( نوروپاتی محیطی) باعث احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن زانو می شود که از لحاظ پزشکی خواب رفتگی پا نامیده می شود. دیابت و سوء مصرف نوشیدنی های الکلی دو دلیل رایج برای نوروتراپی محیطی هستند. وقتی سرخرگ های درون پا به دلیل تصلب شرایین باریک می شوند، که به آن بیماری عروق محیطی گفته می شود، درد به طور متناوب در حین راه رفتن در پا بوجود می آید ( لنگش متناوب). این بیماری همچنین به عنوان یک احساس داغ شدن زانو تجربه می شود و وقتی اتفاق می افتد که به دلیل باریک شدن سرخرگ ها ، اکسیژن کافی به بافت های پا نمی رسد. گرچه بررسي سوابق پزشکي و شرح حال بيمار و انجام معاينات فيزيکي به عنوان اولين گام در تشخيص پزشکي مشکلات زانو به شمار ميرود، اما قابليت ديدن دقيق بافتهاي داخل بدن هم ميتواند ابزار قدرتمندي در جهت تشخيص قطعي اين مشکلات باشد. اولتراسوند يک تکنيک تصويربرداري است که نه تنها يک ابزار تشخيصي قوي براي پزشکان متخصص محسوب ميشود، بلکه ميتوان به منظور درمان طيف وسيعي از بيماريها و عوارض زانو هم از آن استفاده کرد.
احساس سوزش در همه قسمت های زانو اتفاق می افتد. اما در بعضی موارد بیمار در ناحیه مشخصی از زانوی خود احساس سوزش می کند. رایج ترین نواحی درد سوزش پشت زانو یا سوزش جلوی زانو (سوزش کاسه زانو) می باشند. در بعضی از بیماران، سوزش در طرفین زانو احساس می شود. در صورتی که در ناحیه مخصوصی از زانوی خود احساس سوزش می کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
علائم و نشانه ها
چه علائم دیگری با احساس سوزش و بی حسی زانو بوجود می آیند؟
احساس سوزش همراه با علائم دیگری است که به بیماری یا اختلال بوجود آورنده آن بستگی دارد. در بعضی موارد، علائمی که باعث احساس سوزش زانو می شوند دستگاه های دیگر بدن را درگیر می کنند یا علائم مشابهی را در جای دیگری از بدن ایجاد می کند.
علائم موضعی که در کنار احساس سوزش بوجود می آیند
در بعضی از موارد، این احساس علامت یک بیماری بسیار خطرناک است که باید به صورت فوری بررسی شود.
علت سوزش زانو
بیماری های مختلفی باعث سوزش در ناحیه زانو می شود. در صورتی که در ناحیه مخصوصی از زانوی خود احساس سوزش می کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که سوزش در پشت زانو احساس می شود و بیمار مسن است، احتمالا به دلیل پارگی غضروف یا آرتروز و یا دررفتگی کشکک زانو است. در صورتی که بیمار ورزشکار بوده باشد، سوزش زانو به دلیل پارگی رباط صلیبی است.
اگر در جلوی زانو خود احساس سوزش می کنید، علت سوزش، انحراف کشکک از مسیر خود است که در آن کاسه زانو به خوبی با مفصل زانو حرکت نمی کند. احساس سوزش در کاسه زانو معمولا با سندروم زانوی دونده ( که همچنین نرمی کشکک نامیده می شود) ایجاد می شود که در بین ورزشکاران رایج است و نتیجه هر نوع کار بیش ازحد است. احساس سوزش همچنین با التهاب تاندون ایجاد می شود و وقتی اتفاق می افتد که تاندون کشکک (که در جلوی زانو قرار گرفته است) ملتهب شود.
در صورتی که در طرفین زانوی خود احساس سوزش می کنید، احتمالا دچار سندروم زانوی دوندگان (سندروم ایلیوتیبیال) شده اید. این سندورم موجب چرخش ران به خارج می شود. وقتی ملتهب شد، در زانو احساس سوزش می کنید. این سندروم عموما در بین ورزشکاران و دوندگان بوجود می آید.
عوامل دیگری وجود دارد که در تعیین دلیل نقش دارند. در صورتی که اخیرا زمین خورده اید یا در فعالیت های ورزشی شرکت داشته کرده اید، سوزش زانو احتمالا به دلیل پارگی غضروف یا پارگی رباط صلیبی زانو است. اگر در کاری که انجام می دهید مجبورید پی در پی خم شوید، سوزش زانو از آسیب های ناشی از کار زیاد بوجود می آید.
انواع مختلف آرتریت ( التهاب مفاصل) باعث درد و سفت شدن مفاصلی از قبیل مفصل زانو می شوند و این درد در بعضی موارد به صورت سوزش احساس می شود.
تشخیص
همانطورکه پیش از این گفتیم، برای تشخیص مناسب باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک زانوی شما را معاینه می کند تا دلیل سوزش را مشخص کنید. اولین کاری که پزشک انجام می دهد در مورد سابقه پزشکی و فعالیت قبلی شما سوال می کند. آزمایش های تصویربرداری مثل MRI و اشعه x نیز برای ارزیابی دقیق زانو مورد استفاده قرار می گیرند. در بعضی از مواردی که بیمار در ناحیه زانوی خود احساس سوزش می کند، آزمایش خون از او گرفته می شود.
درمان سوزش زانو
تنها پزشک می تواند تعیین کند کدام روش برای درمان بی حسی زانو شما مناسب است. همیشه قبل از تصمیم گیری در مورد شروع یا قطع کردن یک برنامه درمانی با پزشک مشورت کنید.
درمان بسته به دلایل آسیب متغیر است. پس از آنکه پزشک دلیل احساس سوزش شما را تعیین کرد، یک روش درمانی را پیشنهاد می کند. در ادامه برخی از رایج ترین روش های درمانی عرضه می شود:
درمان بدون جراحی
برای سوزش به علت آسیب به زانو از قبیل آسیب در طول ورزش، روش RICE ( استراحت، یخ، کمپرس، بالابردن) باید به عنوان امداد اولیه مورد استفاده قرار گیرد. کشیدگی و رگ به رگ شدن زانو به خودی خود به مرور زمان بهبود پیدا می کنند، اما آسیب های جدی تر مثل پاره شدن رباط صلیبی یا پاره شدن غضروف ( پاره شدن مینیسک) نیازمند جراحی است.
وقتی کار بیش از حد موجب احساس سوزش در زانو می شود،معمولا استراحت توصیه می شود. پزشک همچنین توصیه می کند زانو بند ببندید تا به برطرف شدن مشکل انحراف کشکک از مسیر خود کمک کند یا تکیه گاه بیشتری برای زانو باشد. در صورتی که ناحیه زانو ملتهب شد، داروهای موجود در بازار از قبیل ایبوپروفن و آسپرین به کاهش التهاب کمک می کنند.
در سوزش زانو به علت التهاب مفاصل، ورزش سبک راه حل ایده الی است. پزشک همچنین به شما توصیه می کند که در هنگام مبتلا شدن به التهاب مفاصل یک زانوبند ببندید، زیرا زانوبند کمک می کند تا فشار از نواحی آسیب دیده زانو به نواحی سالم تر و قدرتمندتر زانو منتقل شود و سوزش به حداقل برسد.
روش های درمانی دیگری نیز برای درمان احساس سوزش در زانو مورد استفاده قرار می گیرند. این روش ها متغیر هستند و به این بستگی دارند که سوزش را در کدام قسمت زانو احساس می کنید: پشت زانو، کاسه زانو، طرفین زانو یا در کل ناحیه زانو. بار دیگر، قبل از پی گرفتن هر نوع درمان، با پزشک خود مشورت کنید.
تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت یا پی آر پی (PRP) یک روش درمان ابتکاری و جدید است که برای درمان آسیبدیدگیهای مزمن ورزشی و عصبی عضلانی مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع تزریقها عمدتاً برای درمان موارد ابتلا به آرتروز زانو، از بین رفتن غضروف، فیوژن ستون فقرات، دیر جوش خوردن موارد شکستگی استخوانها، و فرآیند ترمیم ضعیف و آهسته زخم مورد استفاده قرار میگیرند. این تکنیک درمان دارای کاربرد خاص در حوزه آسیبدیدگیهای ورزشی و مشکلات عصبی عضلانی است و در عمل توانسته رواج زیاد در سالهای اخیر پیدا کند. به بیان ساده میتوان گفت تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت یا پی آر پی میتواند نقش موثر در بازیابی و تحریک فرآیند ترمیم عادی بدن داشته باشد.
درمان با استفاده از جراحی
جراحی در صورتی توصیه می شود که درد شدید یا مشکل حرکتی داشته باشید.
عمل جابجایی زانو در مواردی که روش های درمانی به اندازه کافی یاری رسان نبوده اند، باعث کاهش قابل توجه درد می شوند. زانوهای مصنوعی امروزه به طور میانگین بیش از 15 سال دوام دارند.