داشتن شنوایی خوب، کلید حفظ سلامت مغز است. از دست دادن شنوایی، مشکل رایجی است که اغلب با افزایش سن یا در اثر قرارگیری مکرر در معرض صداهای بلند ایجاد میشود.
در کلینیک فیزیوتراپی، ما با استفاده از ابزارهای مختلف به شما کمک میکنیم تا میزان سلامتی سیستم شنوایی خود را ارزیابی کرده و به شما خواهیم آموخت چگونه شنوایی شما طیف وسعی از عملکردهای روزانه را تحت تأثیر قرار میدهد.
بر این اساس اگر علت زمینهای مشکل شنوایی در مورد شما تشخیص داده شد، متخصصین گفتاردرمانی ما با استفاده از روشهای درمانی مختلف، از جمله کاشت حلزون کمک خواهند کرد تا شنوایی شما اصلاح گردد. همچنین با استفاده از روشهای گفتاردرمانی در کودکان کمشنوا یا ناشنوایان مادرزادی، مهارتهای گوش دادن را آموزش داده و کمک خواهیم کرد که آنها به درستی صحبت نمایند. کل فرآیندها امری تدریجی است و هرگز با عجله صورت نخواهد پذیرفت، ما به شما خواهیم آموخت که چگونه گام به گام در مسیر افزایش سلامتی شنوایی خود حرکت کرده و توانایی شنوایی خود را بازیابید.
ممکن است بررسی و آموزشهای ما در خصوص شنوایی ۶ الی ۱۲ ماه زمان نیاز داشته باشد. همچنین ممکن است انتخاب فناوری مناسب برای شنوایی شما کمی زمانبر باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد از دست دادن شنوایی و درمان آن یا تنظیم وقت ملاقات با متخصصان ما، میتوانید با شماره 03132372301 تماس بگیرید.
آناتومی گوش و چگونگی شنیدن اصوات
امواج صوتی از طریق عبور از کانال گوش به پرده گوش برخورد کرده و باعث به ارتعاش درآمدن آن میشوند. ارتعاشات از طریق گوش میانی توسط سه استخوان کوچک به گوش داخلی انتقال مییابند. در آنجا توسط یک دریچه بیضیشکل وارد بخش حلزونی گوش میشوند. در آنجا ارتعاشات باعث حرکت مایع موجود در بخش حلزونی گوش میشوند، در نتیجه سلولهای کوچک موئینهای که داخل بخش حلزونی گوش را میپوشانند به حرکت میآیند. حرکت این موهای ظریف باعث تولید پتانسیل کوچک الکتریکی میشود. این تغییرات الکتریکی از طریق پالسهای عصبی، توسط عصب شنوایی به مغز منتقلشده و در آن جا به عنوان صدا مورد تفسیر مغز قرار میگیرند.
انواع از دست دادن شنوایی
بسته به مکانی که اختلال در آن ایجاد میشود، دو نوع اصلی کاهش شنوایی وجود دارد:
- کاهش شنوایی در اثر ایجاد اختلال در حس عصبها. این نوع کاهش شنوایی ممکن است در اثر آسیبدیدگی سلولهای مو شکل حساس در گوش داخلی و یا آسیب به عصب شنوایی، ایجاد شود.
- کاهش شنوایی در اثر اختلال در انتقال اصوات. این نوع کاهش شنوایی زمانی رخ میدهد که امواج صوتی قادر نیستند از گوش خارجی به گوش داخلی انتقال یابند.
همچنین ممکن است هر دو نوع آسیب همزمان با هم باعث کاهش شنوایی فرد گردند. این نوع از کاهش شنوایی، کاهش شنوایی مرکب نامیده میشود.
علل کاهش شنوایی
افت شنوایی یا سنگینی گوش، نتیجه نرسیدن سیگنالهای صدا به مغز میباشد. برخی از افراد با نقص در شنوایی به دنیا میآیند. اما در اغلب موارد کاهش شنوایی بهطور طبیعی در اثر افزایش سن و یا آسیبدیدگی گوش به وجود میآید. همچنین ممکن است افت شنوایی ناشی از مسدود شدن مسیر صدا باشد، مانند: جرم گرفتن گوش، گوش چسبناک، تجمع مایعات و مواد حاصل از عفونت، سوراخ شدن پرده گوش و ایجاد اختلال در استخوانهای گوش.
علائم و نشانههای از دست دادن شنوایی
از دست دادن شنوایی میتواند بهطور ناگهانی رخ دهد، اما معمولاً به تدریج ایجاد میشود. علائم عمومی کم شنوایی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- اختلال در شنیدن واضح صدای افراد و سوءتفاهم در خصوص آنچه میگویند.
- درخواست از دیگران برای تکرار حرفهایشان
- گوش دادن به موسیقی یا تماشای تلویزیون با صدای بلندتری از آنچه بقیه گوش میدهند.
- مشکل در صحبت کردن با تلفن و یا شنیدن صدای زنگ درب منزل.
- دشوار بودن تشخیص جهت صدا
- در اثر نیاز به تمرکز برای گوش دادن به صحبتهای افراد، فرد بهطور منظم دچار خستگی و استرس میگردد.
روشهای تشخیص
تشخیص نوع و شدت کاهش شنوایی میتواند از طریق آزمونهای زیر تعیین گردد:
- اتوسکوپی: از طریق این روش به کمک یک چراغ مخصوص داخل کانال گوش و پرده آن دقیق بررسی میگردد.
- تیمپانومتری: این آزمون به پزشک میگوید که چگونه صدا از پرده گوش به گوش داخلی عبور میکند.
- ادیومتری: به کمک این آزمون کمترین دامنه صدایی که شما قادر به شنیدن آن هستید مشخص میشود، به کمک این روش محدوده شنوایی شما مشخص میگردد.
- تست گفتار: در این آزمون لیستی از کلمات گفته میشود و نتیجه شنوایی شما ثبت میگردد. این روش توانایی پردازش گفتار را در یک محیط آرام مشخص مینماید.
- تست گفتار در محیط پرسر و صدا: این آزمون توانایی شنیدن صحبت دیگران را در یک محیط پرسر و صدا مانند رستوران یا محیطهای عمومی مشخص مینماید.
درمان از طریق کاشت حلزون
کاشت حلزون شنوایی گوش، امواج صوتی را به پالسهای الکتریکی تبدیل کرده و پس از آن بهطور مستقیم به بخش حلزون گوش انتقال داده میشود، در واقع در این روش سلولهای مژکی آسیبدیده دور زده میشوند و پالسهای الکتریکی مستقیماً به پایانههای عصبی انتقال داده میشوند، در نتیجه فرد قادر به شنیدن اصوات میشود.
کاشت حلزون چگونه عمل میکند؟
پروتزهای حلزون گوش تقریباً همگی به صورت مشابه طراحی میشوند و از دو بخش تشکیل میشوند: بخش داخلی و بخش خارجی. بخش داخلی از طریق جراحی در زیر پوست کاشته میشود و از یک گیرنده / محرک (از جمله یک آهنربا) و مجموعهای از الکترودها تشکیل میشود. جزء اصلی بخش خارجی، از یک پردازشگر گفتار ساخته میشود که متشکل از یک ماژول پردازش و یک میکروفون میباشد. یک کویل انتقال و کابل به آن متصل میگردد.
میکروفون صداهای آکوستیک را جمعآوری میکند، سپس توسط پردازشگر گفتار اصوات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و تبدیل به پالسهای الکتریکی میشوند. به واسطه کویل انتقال دهنده، امواج رادیویی از طریق پوست انتقال داده میشوند.
جراحی کاشت حلزون
عمل جراحی کاشت حلزون در طی بستری شدن در بیمارستان انجام میشود که معمولاً شامل بستری شدن ۲ الی ۳ روزه میباشد. در این روش جراحی باید دستگاه دریافت / تحریک کننده داخل حفرهای که در استخوان ماستوئید حفر میشود، جاسازی شود سپس باید الکترودها وارد بخش حلزونی گوش شوند. به کمک یک دستگاه مخصوص، پاسخ شنوایی فرد توسط یک پزشک بالینی مورد ارزیابی قرار میگیرد. قبل از مرخص شدن از بیمارستان، به کمک تصویربرداری اشعه ایکس، موقعیت قرارگیری الکترودها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. یک بانداژ فشاری معمولاً برای یک هفته استفاده میشود. بهتر است فرد دریافت کننده ایمپلنت از لباس بستری استفاده نماید که از جلو باز و بسته میشود.
جلسه ملاقاتی با پزشک برای بررسی زخمها تنظیم خواهد شد. بهطور معمول برای کودکان از بخیههای حل شونده استفاده میشود و نیازی به کشیدن بخیهها نمیباشد.
نتایج کاشت حلزون
شنوایی فرد بلافاصله پس از عمل جراحی بازیابی نمیشود. یک دوره حدود ۴ هفتهای نیاز است تا جایگاه ایمپلنتگذاریشده ترمیم شود، همچنین قبل از بکارگیری بخش خارجی دستگاه، باید هر گونه تورم و یا حساسیت به دردی فروکش نماید.
جلسه اولیه تنظیم پس از کاشت حلزون
ایمپلنت کاشته شده بهخودی خود یک دستگاه غیرفعال است، و تنها زمانی فعال میشود که بخش خارجی دستگاه نصب گردد. یک متخصص گفتاردرمانی دستگاه پردازشگر گفتار را بر اساس نیازهای فردی بیمار تنظیم خواهد کرد. با اتصال دستگاه به یک کامپیوتر یک سری از صداهای الکترونیکی (بوق و اواهای الکتریکی) در فرکانسهای مختلف (زیروبم) پخش میشود و از بیمار خواسته میشود به آنها گوش دهد. سطحی که دران فرد به راحتی قابل شنیدن است ثبت شده و اطلاعات لازم برای برنامهریزی پردازشگر دستگاه، از طریق کامپیوتر به دستگاه منتقل میشود.
توسعه مهارتهای گوش دادن پس از کاشت حلزون
برای کودکان، حس شنوایی در طی زمان و از طریق افزایش آگاهی شنوایی و قرار گرفتن در معرض زبان گفتاری معنیدار میشود.
بخش گفتار و زباندرمانی و بخش آموزش حرفهای مسئول حمایت و توانبخشی روزانه کودکان میباشد. تیم حرفهای توانبخشی مسئول ارزیابی و ارائه مشاورههای لازم به آنها میباشد. آنها با همکاری یکدیگر اهداف مورد نیاز بیمار برای گوش دادن، ارتباطات، گفتار و آموزش را تأمین مینمایند.
روند بازتوانی کودکان نقش مهمی در تفسیر صدای محیط توسط آنها و همچنین یادگیری معنیدار اصوات به منظور به دست آوردن زبان گفتاری دارا است. یادگیریهای از پیش طراحیشده و همچنین یادگیریهای تصادفی نقش مهمی در توسعه مهارتهای گوش دادن و زبان گفتاری آنها بازی میکند.
مزایا و محدودیتهای کاشت حلزون
- این روش درمانی باعث توسعه زبان گفتاری و بهبود مهارتهای ارتباطی کودکان میشود.
- فرایند تحصیل و آموزش کودکان را تسهیل میکند، در بسیاری موارد به کودکان اجازه میدهد بتوانند در مدارس عادی به ادامه تحصیل خود بپردازند.
- برای بزرگسالان باعث افزایش اعتماد به نفس میشود و آنها را قادر میسازد که زندگی و اشتغال خود را به نحو بهتری اداره نمایند.
- برخی از روندهای پزشکی در افرادی که کاشت حلزون انجام دادهاند، توصیه نمیشود:
این فرایندها عبارتاند از MRI، الکتروسرجری، دیاترمی درمانی، تحریک عصبها، درمان الکتریکی تشنج و استفاده از شانههای الکتریکی کشنده شپش.
- همچنین بهتر است برخی از فرایندها نظیر سونوگرافی، TENS (تحریک الکتریکی) و یا الکترولیز، در نزدیکی محل کاشت ایمپلنت صورت نپذیرد.
جلوگیری از دست دادن شنوایی
اگر فرد دارای بیماری زمینهای خاصی باشد که منجر به کاهش شنوایی میشود، معمولاً جلوگیری از کاهش شنوایی امر دشواری خواهد بود. با این حال، با رعایت برخی از نکات میتوان خط ابتلای به کمشنوایی را کاهش داد، مانند پرهیز از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض صداهای بلند. به عنوان مثال موسیقی و یا تلویزیون نباید در خانه با صدای بلند گوش داده شود، همچنین در مکانهایی که موسیقی با صدای بلند پخش میشود و یا محیطهای پرسر و صدای شغلی باید از محافظهای مخصوص گوش استفاده نمود.