درمان پارگی،کشیدگی و التهاب تاندون های شانه با فیزیوتراپی و ورزش

تاندون شانه گروهی از چهار عضله است که به شانه متصل اند. این ها گروه کوچک ولی قدرتمندی هستند که با همکاری یکدیگر مفصل شانه را استوار نگه داشته و به آن توانایی حرکتی کارآمد را می دهند. آسیب به تاندون ها (tendinopathy) قسمتی از ماهیچه که به استخوان متصل می شود را تحت تاثیر می گذارد. این تاندون ها از یک فضای کوچک روی شانه عبور می کنند که این عامل آن ها را در معرض آسیب های ناشی از فشار یا کشش بیش از حد قرار داده و باعث التهاب، درد شانه و همچنین محدودیت حرکت آن ها و آرتروز شانه می شود.

علائم و نشانه ها

بیمارانی با پارگی و التهاب تاندون شانه معمولا در هنگام انجام فعالیت تنش زا احساس شانه درد ناگهانی و پارگی در شانه ی خود دارند. در موارد خفیف، بیمار قادر است ورزش یا فعالیت خود را ادامه دهد ولی هنگام استراحت پس از آن درد افزایش پیدا می کند (مخصوصا در همان شب یا صبح فردا). در موارد حاد، درد می تواند فلج کننده بوده و بیمار را از ادامه ی فعالیت بازدارد. بیماران مبتلا به پارگی تاندون شانه معمولا دردی موضعی در ناحیه ی شانه ی خود دارند. بعضا ممکن است درد به نواحی بالای بازو، کتف، پشت و یا گردن انتقال پیدا کند. درد مربوط به این عارضه معمولا به صورت یک کوفتگی ساده احساس شده ولی با انجام فعالیت شدید می شود.

بیماران مبتلا به پارگی تاندون شانه معمولا به هنگام بالا بردن دست آسیب دیده با درد و سختی مواجه می شوند. به هنگام بلند کردن اجسام سنگین (مخصوصا بردن اجسام به بالای سر)، استفاده از بازو هنگامی که جلوی بدن است، هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین و همچنین خوابیدن روی سمت مصدوم بدن ممکن است درد ر افزایش یابد.

در بیماران با پارگی خفیف ممکن است بیماری علائم بسیار کمی از خود نشان دهد. در این بیماران درد خفیف ممکن است تنها ناراحتی آن ها باشد. در موارد حاد و مزمن، تحلیل رفتن و ضعف عضلات به وضوح مشخص بوده و همچنین درد شبانگاهی (فارغ از نحوه ی خوابیدن) ممکن است وجود داشته باشد (به خصوص در موارد پارگی یا گسیختگی کامل). این درد حتی ممکن است بیمار را شب ها از خواب دور کند.

علت ها و دلایل

معمولا وارد شدن فشار بیش از انداره به ماهیچه و تاندون علت پارگی تاندون شانه می باشد، از قبیل فعالیت هایی مثل بلند کردن اجسام سنگین یا بلند کردن به طریقه ی نادرست، افتادن روی دستی که به طرف بیرون بدن باز شده است، هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین و همچنین پرتاب کردن یک جسم با نیروی خیلی زیاد.

در برخی از موارد پارگی تاندون شانه در طول زمان و به دلیل تکرار یا انجام طولانی مدت فعالیت های تنش زا پیشرفت می کند. این عمل به تدریج باعث تحلیل رفتن و ضعیف شدن تاندون شانه گشته و آن را بیش از پیش در معرض خطر جراحت های احتمالی قرار می دهد. این جراحت های وارد به تاندون شانه معمولا به دلایلی همچون بلند کردن مکرر اجسام، هل دادن، کشیدن، استفاده از بازو ها هنگامی که در جلوی بدن یا دور از آن قرار دارند (مانند کار های داخل منزل) و یا کار کردن با دست ها در بالای سر به وجود می آیند. همچنین این جراحات بیشترین شیوع را در قشر مسن جامعه دارند. در ورزشکاران پارگی تاندون شانه اکثرا در ورزش های پرتابی (مانند کریکت، بیسبال، پرتاب دیسک)، شنا، ورزش های راکتی (مانند تنیس)، وزنه برداری و همچنین ورزش های پارویی (مثل کایاک رانی) دیده می شود.

تشخیص

یک معاینه ی دقیق ذهنی و عینی توسط فیزیوتراپیست معمولا برای تشخیص پارگی تاندون شانه کافی است. همچنین بررسی های ثانوی مانند فراصوت یا اسکن ام آر آی (MRI) برای تایید تشخیص اولیه همچنین ارزیابی میزان جراحت ممکن است لازم باشند.

راه ها و روش های درمان

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی رایج ترین و کارآمد ترین در مان برای آسیب تاندون هاست. هدف این نوع درمان کاهش درد و بازگردانی تحرک و کارایی به عضو است. در فیزیوتراپی ورزش هایی برای بهبود وضعیت بدن، استقامت تاندون شانه و هماهنگی بین بازو و کتف تجویز می شوند. از قبیل تحرک بخشی به ستون فقرات در ناحیه ی سینه که در کتب مرجع به عنوان راهی کارآمد برای درمان پارگی تاندون شانه و سایر آسیب های شانه از آن یاد شده است.

درمان فیزیوتراپی برای سرعت بخشیدن به فرایند ترمیم و اطمینان از نتیجه ی مطلوب در همه ی بیماران با این عارضه لازم است. برنامه ی درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ماساژ بافت نرم
• الکترودرمانی (مانند فراصوت)
• تحرک بخشی به مفاصل
• تحریک با سوزن
• درمان با گرما یا سرما
• نرمش های روز افزون برای افزایش انعطاف و قدرت (خصوصا ماهیچه های استخوان کتف و تاندون شانه ای)
• آب درمانی
• آگاه سازی
• توصیه در مورد فعالیت ها و تمرین ها
• اصلاح روش های تمرین
• اصلاح وضعیت بدن
• راهکار های ضد التهاب
• برنامه ریزی و مراقبت برای انجام یک ورزش یا فعالیت

داروهایی مثل NSAIDS نیز معمولا برای کاهش درد تجویز می شوند ولی راه درمان نیستند. همچنین تزریقات کورتیکواستروئید ممکن است برای افرادی که به درمان های عادی پاسخ نمی دهند تجویز شود و می تواند به طور موقتی درد را کاهش دهد ولی تزریقات مکرر توصیه نمی شوند زیرا خود ممکن است باعث آسیب های بیشتر به تاندون ها شده و پارگی را افزایش دهند.

عمل جراحی یکی دیگر از راه های درمان برای موارد حاد است و به سادگی با استفاده از آرتروسکوپ انجام می شود. به طوری که یک دوربین و ابزار های کوچک مورد نیاز را به بدن بیمار وارد کرده تا آسیب تاندون شانه را شناسایی و آن را درمان کنند. به دلیل ریسک های موجود معمولا عمل جراحی به عنوان آخرین راه پیشنهاد می گردد.

ورزش و حرکات اصلاحی

این یک برنامه ی آماده سازی جامع است که طیف وسیعی از نرمش ها را شامل می شود. جهت اطمینان از ایمن و کارآمد بودن برنامه، باید تحت نظر پزشک اجرا شود. برای اطلاع از اینکه کدام تمرین برای توان بخشی به شما بهتر است، می توانید با پزشک یا فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.

آغاز به کار

گرم کردن: قبل از انجام تمرینات زیر، بدن خود را با انجام 5 تا 10 دقیقه فعالیت سبک گرم کنید، مانند پیاده روی یا دوچرخه ی ثابت

کشیدن: پس از گرم کردن، فعالیت های کششی نشان داده شده در صفحه ی 1 را انجام داده و پس از آن به سراغ تمرینات تقویتی بروید. پس از پایان تمرینات تقویتی بار دیگر فعالیت های کششی را برای پایان دادن به کار تکرار کنید.

درد را جدی بگیرید: شما نباید درحال انجام تمرین احساس درد کنید. اگر در حین انجام تمرینات دردی احساس کردید با پزشک یا فیزیوتراپیست خود در میان بگذارید.

سوال بپرسید: اگر از نحوه یا تعداد دفعات انجام یک تمرین مطلع نیستید با پزشک یا فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.

پاندول

عضلات درگیر: دلتایی (دالی)، فوق خاری، تحت خاری، تحت کتفی
وسایل مورد نیاز: ندارد
دفعات انجام: 2 دوره ی 10 تایی
تعداد روز در هفته: 5 تا 6

نحوه ی گام به گام انجام

• بدن خود را به سمت جلو خم کرده و یک دست خود را روی میز یا پیشخوان تکیه دهید، به طوری که دست دیگر آزادانه در طرف دیگر بدن حرکت کند.
• دست خود را به آرامی به طرف عقب و جلو تاب بدهید. این حرکت را به چپ و راست و همچنین در حالت دایره وار تکرار کنید.
• بار دیگر تمرین را با دست دیگر خود انجام دهید.

توصیه: از گرد کردن پشت خود و یا قفل کردن زانو ها بپرهیزید.

کش دادن متقاطع بازو

عضلات درگیر: دلتایی پشتی، این کشش باید در پشت شانه احساس گردد.
وسایل مورد نیاز: ندارد
دفعات انجام: هر دست 4 بار
تعداد روز در هفته: 5 تا 6

نحوه گام به گام انجام

• شانه های خود را شل کرده و به آرامی یک بازو را از روی سینه ی خود تا جایی که ممکن است به طرف دیگر بکشید. دست دیگر روی قسمت بالای بازوی کشیده شده باشد.
• به مدت 30 ثانیه کشش را نگه داشته و سپس 30 ثانیه استراحت کنید.
• این حرکت را با بازوی دیگر خود انجام دهید.

توصیه: از وارد کردن فشار وکشیدن آرنج خودداری کنید.

چرخش غیر فعال رو به داخل

عضلات درگیر: تحت کتفی، باید کشش در جلوی شانه احساس گردد.
وسایل مورد نیاز: یک تکه چوب سبک
دفعات انجام: 4 بار برای هر طرف
تعداد روز در هفته: 5 تا 6

نحوه گام به گام انجام

• تکه چوب را پشت سر خود با یک دست نگه دارید و به آرامی با دست دیگر خود انتهای چوب را بگیرید.
• چوب را به طوری که نشان داده شده به صورت افقی بکشید، تاجایی که کشیدگی شانه را بدون درد گرفتن احساس کنید.
• 30 ثانیه کشیدگی را حفظ و سپس 30 ثانیه استراحت کنید.
• چوب را به طرف دیگر بکشید

توصیه: هنگام انجام تمرین بدن خود را صاف نگه دارید و به جلو، عقب یا اطراف خم نشوید.

چرخش غیر فعال رو به خارج

عضلات درگیر: تحت خاری، گرد کوچک، این کشش باید در پشت شانه احساس گردد.
وسایل مورد نیاز: یک تکه چوب سبک
دفعات انجام: 4 بار برای هر طرف
تعداد روز در هفته: 5 تا 6

نحوه گام به گام انجام

• با یک دست خود چوب را گرفته و سر آن را کف دست دیگر خود قرار دهید.
• آرنج دستی که می خواهید آن را بکشید را به کنار بدن خود چسبانده و چوب را به طوری که در شکل نشان داده شده به کف آن دست فشار دهید تا جایی که کشش بدون درد باشد.
• کشش را به مدت 30 ثانیه نگاه داشته، سپس استراحت کنید.
• تمرین را به طرف دیگر تکرار کنید.

توصیه: حالت عمودی بدن خود را حفظ کرده و از چرخیدن خودداری کنید.

کشش در حالت خوابیده

عضلات درگیر: تحت خاری، گرد کوچک، این کشش باید در ناحیه ی خارجی پشت و در پشت شانه احساس گردد.
وسایل مورد نیاز: ندارد
دفعات انجام: 3 دوره ی 4 تایی
تعداد روز در هفته: هر روز

نحوه گام به گام انجام

• روی یک سطح محکم و هموار به پهلو بخوابید، به طوری که شانه ی آسیب دیده در زیر قرار بگیرد و همانطور که نشان داده شده بازو خم باشد. در صورت نیاز می توانید از یک بالش در زیر سر خود برای راحتی بیشتر استفاده کنید.
• با دست سالم خود دست دیگر را مانند شکل به پایین فشار دهید. هنگامی که کشش را در پشت شانه ی آسیب دیده احساس کردید فشار را متوقف کنید.
• این حالت را برای 30 ثانیه حفظ کرده، سپس 30 ثانیه استراحت کنید.

وزنه زدن در حالت افقی

عضلات درگیر: ذوزنقه ای میانی و تحتانی، تحت خاری، گرد کوچک، دلتایی پشتی، اثر این تمرین باید در پشت شانه و پشت احساس شود.
وسایل مورد نیاز: با وزنه ای شروع کنید که به شما امکان تمرین 3 دوره ی 8 تایی را بدهد، سپس تمرین خود را به 3 دوره ی 12 تایی برسانید. با آسان تر شدن تمرین وزنه ی خود را هر بار نیم کیلوگرم سنگین تر کرده و به سقف دو و نیم کیلوگرم برسانید. هر بار که وزنه را سنگین تر می کنید دوباره از 3 دوره ی 8 تایی شروع کنید.

دفعات انجام: 3 دوره ی 8 تایی
تعداد روز در هفته: 3

نحوه ی گام به گام انجام

• روی یک میز یا تخت به صورت دمر بخوابید به طوری که دست آسیب دیده از کنار تخت آویزان باشد.
• دست خود را به صورت مستقیم گرفته و به آرامی تا جلوی صورت خود بالا بیاورید.
• دست را به آرامی پایین برده، به جایی که شروع کرده بودید برسانید، سپس این عمل را تکرار کنید.

توصیه: هنگام پایین بردن وزنه دست خود را رها نکنید بلکه به آرامی آن را پایین بیاورید.

تمرین کتف

عضلات درگیر: ذوزنقه ای میانی، دندانه ای پیشین، اثر این تمرین در پشت بدن، در قسمت کتف احساس می شود.
وسایل مورد نیاز: ندارد
دفعات انجام: 10
تعداد روز در هفته: 3

نحوه گام به گام انجام

• به صورت دمر بخوابید به طوری که دست ها در کنار بدن قرار بگیرند. در صورت نیاز، یک بالش برای راحتی بیشتر زیر پیشانی خود قرار دهید.
• به آرامی شانه های خود را به طرف پشت خود برده و تا جایی که ممکن است به هم نزدیک کنید.
• شانه ها را به آرامی پایین آورده و در میانه ی راه 10 ثانیه نگه دارید.
• شانه ها را به حالت استراحت درآورده و دوباره این تمرین را تا 10 بار تکرار کنید.

توصیه: به گردن خود فشار وارد نکنید.

چرخش برون سو و درون سو

عضلات درگیر: چرخش درون سو: دلتایی پیشین، سینه ای بزرگ، تحت کتفی، پشتی بزرگ
چرخش برون سو: دلتایی پشتی، تحت خاری، گرد کوچک
اثر این تمرین باید در جلو و عقب شانه، در سینه و در پشت احساس شود.
وسایل مورد نیاز: ابتدا با یک وزنه ی سبک شروع کنید به طوری که بتوان با آن 3 تا 4 دوره ی 20 تایی، بدون احساس درد تمرین کرد. با آسان تر شدن تمرین، وزنه را یک تا یک و نیم کیلوگرم سنگین تر کنید، ولی از تعداد دفعات تمرین بکاهید، بدین صورت که با هر افزایش وزن ابتدا 3 دوره ی 15 تایی را تمرین کنید. وزن وزنه ها را حداکثر بین دو و نیم تا سه و نیم کیلوگرم نگه دارید.
دفعات انجام: 3 تا 4 دوره ی 20 تایی

تعداد روز در هفته: 3 تا 5

نحوه گام به گام انجام

• روی یک سطح هموار به پشت بخوابید.
• بازوی خود را مستقیم در راستای شانه گرفته و آرنج خود را 90 درجه خم کنید، به طوری که انگشتان رو به بالا قرار بگیرند.
• با زاویه ی آرنج و ثابت نگه داشتن آن روی زمین، به آرامی وزنه را در مسیر نشان داده شده در شکل حرکت دهید. اگر هنگام تمرین احساس درد می کنید، زاویه ی 90 درجه ی آرنج را به 45 درجه کاهش دهید.

توصیه: از وزنه ای استفاده کنید که چند تکرار آخر تمرین دشوار ولی بدون درد باشند.