زانو، یک مفصل لولایی است که میان استخوان ران و استخوانهای ساق پا قرار گرفته است. کل این مفصل درون یک کپسول سخت که با یک غشا همتراز است، محصور شده و با مایع روانکنندهی سینوویال پر شده است. کپسولها یا کیسههای اضافی مایع، که به نام بورس شناخته میشوند، در نقش ضربهگیر ظاهر شده و اصطکاک میان بافتها، که با حرکت ایجاد میشوند، را کاهش میدهند. کیست بیکر به تورم پشت زانو گفته میشود که به علت جمع شدن غیر طبیعی مایع درون بورسها میباشد. علائم آن خفیف هستند تا زمانی که کیست از هم بپاشد یا به سمت پایین و در عضلات ساق پا گسترش یابد. علائم شایع کیست بیکر شامل آرتروز زانو، عفونت، پاره شدن غضروف زانو و دیگر آسیبها به زانو میباشند. کیست بیکر به نام کیست پوپلیته نیز شناخته میشود.
در موارد نادر، کیست بیکر ممکن است از هم پاشیده (بترکد) و باعث نشت مایع به درون ساق پا شود. این اتفاق میتواند باعث درد وحشتناک، تورم و قرمزی ساق پا شود.
درمان ورم پشت زانو
اگر کیست شما موجب ایجاد مشکلاتی برای شما شده و برطرف نمیشود، باید یک پزشک را ملاقات کنید. آنها معمولاً میتوانند یک کیست بیکر را با معاینهی زانوی شما و پرسیدن سؤالاتی دربارهی علائمتان تشخیص بدهند. شما میتوانید تورم و هرگونه دردی را با استفاده از مسکنهای بدون نسخه، بانداژها و بستهی یخ، کاهش دهید.
فیزیوتراپی ، ورزش درمانی، لیزر درمانی، اولتراسوند تراپی، تزریق کورتون از روش های موثر برای درمان ورم پشت زانو هستند.
از آنجا که کیست با درمان شدن عارضهی ایجاد کنندهی آن برطرف میشود، مهم است که هر بیماری زیربنایی تشخیص داده شود. در برخی از موارد، جراحی ممکن است برای تخلیهی کیست یا برداشتن آن مورد نیاز باشد.
چه چیزی باعث ایجاد کیست بیکر میشود؟
آسیب به زانو که ناشی از جراحتهای مرتبط با ورزش یا ضربه به زانو است، میتواند باعث ایجاد کیست بیکر شود. کیست بیکر همچنین ممکن است با شماری از عوارض پزشکی شامل موارد زیر ایجاد شود:
- آرتروز زانو که معمولاً با “ساییدگی و پارگی” مفاصل که مرتبط با سن است ایجاد میشود، بخصوص زانوها، رانها، دستها و انگشت بزرگ پا را تحت تأثیر قرار میدهد.
- آرتریت روماتوئید- یک نوع کمتر شایع از آرتروز که فلجکننده بوده و با حملهی سیستم ایمنی به مفاصل ایجاد میشود.
- نقرس – نوعی از آرتروز که معمولاً انگشت بزرگ پا را تحت تأثیر قرار داده و با ایجاد مواد زائد اوریک در خون ایجاد میشود.
کیست بیکر در خانمها شایعتر از آقایان است، بخصوص به این دلیل که خانمها بیشتر مستعد ابتلا به استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید میباشند. این بیماری معمولاً در افراد بالای 40 سال رخ میدهد، گرچه میتواند در هر سنی اتفاق افتاده و حتی کودکان را نیز شامل شود.
این بیماری چه نشانه هایی دارد؟
کیست بیکر ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اگر علائم بروز کنند، شامل موارد زیر خواهند بود:
- به وجود آمدن تومور نرم یا التهاب در پشت زانو
- واضحتر دیده شدن این تومور در زمان ایستادن شخص
- احساس فشار در پشت مفصل زانو
- درد مداوم زانو یا تیر کشیدن آن
- تحرک محدود مفصل
- احساس سفتی در پشت زانو وقتی که پا صاف میشود.
این کیست چه عوارضی به دنبال دارد؟
در صورتی که علائم کیست بیکر خفیف باشند، که معمولاً هم اینطور هستند، فرد ممکن است کمتر تمایل داشته باشد که به دنبال درمان پزشکی باشد. با این حال، این کیستها معمولاً به خودی خود ناپدید نمیشوند. اگر به صورت درمان نشده رها شوند، کیستها بیکر میتوانند باعث ایجاد عوارض دردناکی از جمله:
ادامهی رشد کیست و شدیدتر کردن علائم گسترش کیست به سمت پایین ور در عضلات ساق پا (محصور کردن) فروپاشی کیست و ایجاد کبودی در مچ پای آسیبدیده به دلیل نشت مایعشوند. علائم محصور شدن ساق پا و ترکیدن کیست، شبیه به علائم ایجاد شده توسط التهاب سیاهرگها هستند. این موضوع میتواند تشخیص و درمان را به تأخیر بیندازد.
پزشکان از چه ابزاری برای تشخیص این بیماری کمک میگیرند؟
کیست بیکر با استفاده از آزمایشات متعددی، شامل موارد زیر تشخیص داده میشود:
- معاینهی فیزیکی
- بررسی سابقهی پزشکی
- اشعهی ایکس از مفصل
- تاباندن نور بر روی کیست (ترانس ایلومیناسیون) میتواند تعیین کند که آیا توده با مایع پر شده است یا خیر.
- ام آر آی یا سی تی اسکن
- سونوگرافی
کیست بیکر(ورم پشت زانو) چگونه درمان میشود؟
دو نوع درمان برای کیست آپولیتال وجود دارد: جراحی و غیر جراحی. اینکه کیست فروپاشیده باشد یا خیر، چقدر دردناک شده باشد و چقدر با استفادهی نرمال از زانوها تداخل داشته باشد، تعیین میکند که کدام درمان برای شما مناسبتر است. در بزرگسالان، درمان در اغلب مواقع غیر جراحی است. درمانهای غیر جراحی معمولاً زمانی بهترین تأثیر را دارند که علت ایجاد کنندهی کیست را حل کنند. به بیان دیگر، تأثیرات آرتروز، نقرس یا آسیب به زانو باید کنترل و حل شود.
برای درمان ورم پشت زانو میتوان از درمانهای زیر کمک گرفت:
درمان اولیه
برای درمان کیست بیکر:
- از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، برای کاهش التهاب و درد در زانوی آسیبدیده بهره بگیرید.
- یک بستهی یخ را برای 10 تا 20 دقیقه بر روی زانو بگذارید تا التهاب آن کاهش یابد- یک کیسه از قطعههای یخ را که در پارچهای قرار گرفته، امتحان کنید (هرگز یخ را مستقیماً بر روی پوست خود نگذارید).
- به مفصل زانوی خود استراحت بدهید.
- از بانداژهای منقبض کننده برای پشتیبانی مفصل زانو استفاده کنید- میتوانید این بانداژها را از داروخانه بگیرید.
تزریق کورتون
یک گزینهی درمانی، تزریق داروهای کورتیکواستروئید مستقیماً به درون زانوی مبتلا میباشد. این کار به کاهش التهاب و تورم کمک میکند. با این حال، این استراتژی نمیتواند برای مدت زمان طولانی به کار بسته شود. تزریق استروئید میتواند باعث تنزل عملکرد دیگر تاندونها و رباطها شود.
فیزیوتراپی زانو
فیزیوتراپی نیز یکی از راههای درمان و تسکین درد ناشی از کیست بیکر زانو میباشد.
پزشک ممکن است از ماساژ درمانی ، پوششهای منقبضکننده و تحریک الکتریکی برای کاهش تورم زانو استفاده کند. او همچنین ممکن است از تمرینهای انعطافپذیری و تقویتی برای اندامهای پایینی به منظور کمک به بهبود تعادل عضلات در زانو بهره گیرد. جلسات فیزیوتراپی گاهی اوقات شامل یونتوفورزیس هستند، که از جریان الکتریکی خفیف برای فرستادن داروی ضد التهابی به درون ناحیهی دردناک استفاده میکند. این درمان، بخصوص برای بیمارانی مناسب است که نمیتوانند تزریق را تحمل کنند.
با اینکه زمان مورد نیاز برای بهبودی متفاوت است، اما با توانبخشی غیر جراحی، یک کیست آپولیتال میتواند در دو تا چهار هفته بهبود یابد. این بهبودی، با این حال، به شدت به بهبودی حاصل از شرایط زیربنایی (مشکلاتی که باعث تورم زانو شده اند) بستگی دارد. تا زمانی که مفصل ورم داشته باشد، اندازهی کیست کم و زیاد میشود. اگر جلوی ورم زانو گرفته شود، کیست ورم نخواهد کرد.
درمان اولتراسوند
اولتراسوند تراپی یکی از روشهای مدرن برای تسکین درد و تسریع روند بهبودی بیمار مبتلا به کیست بیکر است.
اولتراسوند درمانی در فیزیوتراپی یک تکنیک با شدت کم است که باعث ایجاد امواج صوتی با فرکانس بالا برای تسریع درمان مفصل یا بافتهای عصلانی آسیبدیده میشود. اولتراسوند درمانی یک تکنیک مسکن است که از امواج صوتی برای درمان تیر کشیدن، التهاب و اسپاسمهای عضلانی بهره میبرد. این روش، بدن را با ارتعاشات میکروی دارای فرکانس بالا، تحریک میکند.
لیزر درمانی
با کمک لیزر تراپی میتوان تا حد زیادی به درمان کیست بیکر و عوارض ناشی از آن کمک کرد.
اصول اولیهی درمان مدولاسیون فوتوبیو پایه (لیزر)، همانطور که در ادبیات علم درک شده است، نسبتاً ساده و سرراست میباشد. در اینکه استفاده از دوز درمانی از پرتوی نوری برای خرابی یا ضعف عملکردی بافت، به پاسخ سلولی و کاهش درد و التهاب و تسریع بهبودی میانجامد، اتفاق نظر وجود دارد.
این روش یک راه حل ایمن، مؤثر، غیر تهاجمی و بدون درد را برای درد زانوی ناشی از کیست بیکر فراهم میکند. این روش، ریشهی مشکل ایجاد کنندهی کیست بیکر را حل میکند. بیماران به صورت فوق العادهای به این درمانها پاسخ داده و معمولاً تسکین چشمگیر درد را پس از جلسات درمانی کم، مشاهده میکنند.
ورزش
ممکن است از شما خواسته شود تا دامنهای از تمرینهای حرکتی را برای درمان کیست بیکر انجام دهید. این ورزشها، تحرک مفصل را افزایش داده و انعطاف آن را بهبود میبخشند. با بهبود شرایط شما، پزشک ممکن است روشهایی را برای تقویت عضلات اطراف زانو پیشنهاد دهد. هرچه این عضلات قویتر باشند، بار وارد شده به زانو کمتر خواهد بود. برخی از ورزشهای مناسب برای درمان کیست بیکر عبارت اند از:
تمرینهای محدودهی حرکتی
به منظور افزایش محدودهی عاری از دردک حرکت برای مفاصل زانو و پای شما، ممکن است نیاز باشد که تمرینهای انعطافپذیری و دامنهای را انجام دهید. اینها شامل کشش عضلات چهارگانه، کشش همسترینگ، لغزش پاشنه، لغزش دیوار و آویزان کردن پا از حالت درازکش میباشند. کشش عضلات چهارگانه، انعطافپذیری عضلات چهارگانه که در جلوی پاهای شما قرار دارند را افزایش میدهند در حالی که کشش همسترینگ، انعطافپذیری عضلات پشت پاها را بیشتر میکنند. لغزش پاشنه نیز، محدودهی حرکتی را افزایش میدهد. با خم کردن زانوهای خود بنشینید، به آهستگی پاشنهی خود را بر روی زمین به سمت عقب و جلو بلغزانید و به آرامی این محدوده را افزایش دهید. لغزش دیوار نیز مشابه با لغزش پاشنه است، فقط شما بر پشت خود دراز کشیده و پاهای خود را بر روی دیوار به سمت بالا و پایین میلغزانید. آویزان کردن پای درازکش شامل دراز کشیدن بر روی شکم و آویزان کردن پای آسیب دیده است. افزایش آرام مقدار آن، میتواند باعث تقویت آن شود.
تمرینهای تقویتی
عضلات چهارگانه و همسترینگ، حرکت زانوها را کنترل میکنند. در هنگام فیزیوتراپی، هدف، ممکن است افزایش استحکام این عضلات باشد. تمرینهایی مانند بسط زانو، حلقه کردن همسترینگ، لانگ و اسکوات احتمالاً تجویز میشوند. بسط زانو شامل منبسط کردن زانوها در مقابل یک وزن میباشد. چرخش همسترینگ شامل خم کردن زانوها در مقابل وزن میباشد. برای انجام لانگ، با یک پا به سمت جلو قدم بردارید، پای عقب را صاف بگیرید و با خم کردن زانوی پای جلو به سمت پایین بیایید. برای انجام اسکوات، بایستید و پاها را به اندازهی عرض رانها باز کرده و پشت خود را صاف نگه داشته و ماهیچهی سرینی خود را بیرون بدهید. با خم کردن زانوهای خود به سمت پایین بیایید. زانوها نباید به انگشتان برسند. تمرینهای تقویتی میتوانند با شدت کم آغاز شده و تا یک تا سه ست با 10 تا 15 تکرار افزایش یابند.
جراحی برای ترمیم آسیب به زانو
اگر میزان آسیب وارد شده به مفصل زانو به دلیل عوارضی مانند آرتروز یا آسیب فیزیکی زیاد باشد، ممکن است جراحی برای حل مشکل نیاز شود. این عمل معمولاً با استفاده از نوعی جراحی سوراخ کلید به نام آرتروسکوپی انجام میشود. این کار به جراح اجازه میدهد تا به درون مفصل نگاه کرده و هر گونه آسیب را ترمیم یا رفع کند.
استراتژیهای پیشگیری
در هنگام فعالیتهای ورزشی، مفاصل زانو در معرض آسیب هستند. پیشگیری از این آسیب میتواند، ریسک بروز کیست بیکر در وهلهی اول یا عود کردن آن پس از درمان را کاهش دهد. پیشنهاداتی در این زمینه در ادامه آورده شده اند:
- مفاصل زانو و بافتهای نرم را با ورود آهسته به حرکات ورزش یا فعالیت خود و کشیدن عضلات، گرم کنید.
- کفشهای محافظی را بپوشید که برای فعالیت شما مناسب باشند.
- سعی کنید که بر روی بخش توپی پا بچرخید نه از طریق زانوهایتان
- پس از ورزش با انجام کششهای تقویتی و آرام، سرد کنید.
- اگر به زانوی خود آسیب زدید، بلافاصله فعالیت را متوقف کرده، بستهی یخ را برای درمان تورم بر روی جراحت قرار داده و به پزشک مراجعه کنید.
قسمت زیر آکاردئونی شود
پرسش و پاسخ
برخی از سوالات رایج درباره کیست بیکر(ورم پشت زانو) عبارت اند از:
پیشگیری برای کیست بیکر به چه صورت است؟
بر اساس علت به وجود آورندهی کیست بیکر، چشمانداز این مسئله، عموماً بسیار خوب است. آن دسته از کیستهایی که با آرتروز مزمن ایجاد میشوند، مستعد عود کردن هستند.
زمان بهبودی پس از درمان کیست بیکر چه مدت است؟
زمان بهبودی به شکل درمان انجام شده بستگی دارد. با دادن داروها یا تزریقهایی درون زانو، بهبودی میتواند تسریع شده و بین چند روز تا چند هفته باشد. اگر ترمیم جراحی انجام شده باشد، بهبودی معمولاً تا سه ماه طول خواهد کشید.
آیا تخلیهی کیست بیکر دردناک است؟
اگر کیست بیکر دائمی شده یا به شدت دردناک باشد، پزشک ممکن است بخواهد تا مایع را با سوزن تخلیه کند. این کار یک عمل نسبتاً بدون درد است- فقط کمی سوزش در زمان نفوذ سوزن به درون پوست وجود دارد. همچنین ممکن است برای کاهش تورم، تزریق استروئید برای شما انجام شود. در برخی از موارد، مایع دوباره برمیگردد.
آیا کیست بیکر خطرناک است؟
با اینکه ناخوشایند است، اما کیست بیکر معمولاً خطرناک نیست. این کیست با مایع اضافی در زانو ایجاد میگردد که به سمت کیسهی کوچکی به نام بورس رانده میشود. این کیست سپس تا آنجا رشد میکند که در پشت زانو قابل دیدن میگردد.
چه چیزی موجب از هم پاشیدن کیست بیکر میشود؟
تورم یا فشار اضافی بر روی بورس، میتواند باعث ترکیدن کیست بیکر شود. زمانی که یک کیست بیکر از هم میپاشد، مایع به سمت پایین و به درون ماهیچهی ساق پا رخنه میکند و باعث ایجاد درد وحشتناکی در ساق پا میگردد. همچنین ساق ممکن است قرمز، ملتهب و سخت شود. کیست بیکر پاره شده میتواند شدیداً دردناک باشد.
