شكستگي کالیس – یا شکستگی دیستال رادیوس – اغلب “شكستگي مچ دست” ناميده می‌شود. اساساً، اين عارضه شامل يك شكستگي در دو استخوان ساعد است. استخوان در انتهاي تحتاني، در نزديكي محل اتصال به استخوان‌های دست در سمت انگشت شصت مچ دست، دچار شكستگي می‌شود.
شکستگی‌های کالیس بسیار شایع بوده و از پربسامدترین نوع شكستگي استخوان دست به شمار می‌روند. در کشور ما، از هر 10 مورد شکستگی استخوان، یک مورد مربوط به شکستگی استخوان مچ دست است.
چه عواملی ممکن است به شکستگی مچ دست منجر شود؟
چگونه فردي به شكستگي مچ دست دچار می‌شود؟ معمولاً، این‌گونه آسیب‌ها ناشي از افتادن بر روي دست‌باز و یا ضربه به مچ دست هستند.
شكستگي مچ دست در افرادی كه ورزش‌های تماسي انجام می‌دهند و همچنین اسکی‌بازان، اسکیت‌بازان و دوچرخه‌سواران شایع است. افراد مبتلابه پوکی استخوان و یا نازک شدن استخوان‌ها به‌طور خاص در معرض خطر بالای شکستگی مچ دست قرار دارند. اما اين عارضه می‌تواند براي هر کسی در اثر افتادن يا ضربه رخ دهد.
در موارد جدی‌تر، موارد زير ممكن است رخ دهد:
- شکستگي تا مفصل مچ دست امتداد می‌یابد.
- یک‌تکه استخوان شکسته در پوست نفوذ می‌کند.
- استخوان در نواحي متعدد دچار شكستگي می‌شود.
- رباط‌ها ممکن است پاره شوند.
درمان این‌گونه از شکستگی‌های مچ دست ممکن است مشکل‌تر باشد.
علائم شكستگي مچ دست چيست؟
نشانه‌های شكستگي مچ دست می‌تواند شامل موارد زير باشد:
- درد، به‌ویژه هنگام خم كردن مچ دست
- حساسیت به لمس
- تورم
- کبودی
- تغییر شکل مچ دست، كه ظاهری کج و خميده در مچ دست ایجاد می‌کند.
برای تشخیص شكستگي مچ دست، پزشك يك معاينه فيزيكي كامل انجام خواهد داد. ازآنجایی‌که تشخيص شكستگي در وهله اول ممكن است مشكل باشد، شما احتمالاً به چند عکس‌برداری اشعه ايكس نياز خواهید داشت.
گاهی اوقات، شكستگي مچ دست می‌توان اعصاب و یا جریان خون را تحت تأثير قرار دهد. در صورت مشاهده موارد زير باید سريعاً به اورژانس مراجعه كنيد:
- درد شديد در ناحيه مچ دست
- احساس بی‌حسی و كرختي در ناحيه مچ، بازو یا دست
- رنگ‌پریدگی در انگشتان دست
شکستگی مچ دست چگونه درمان می‌شود؟
اگر تکه‌های استخوان شکسته مچ دست از محل خود خارج‌شده باشند، پزشک شما سعی می‌کند که آن‌ها را به محل اولیه خود بازگرداند. درمان شکستگی مچ دست می‌تواند بسیار دردناک باشد، بنابراین به‌طورمعمول با بی‌حسی انجام می‌شود. بااین‌حال، پس از درمان نیز از مسکن استفاده می‌شود.
شما ممکن است به اقدامات زیر نیز نیاز داشته باشید:
- آتل، که ممکن است برای چند روز تا یک هفته تا زمان کاهش تورم استفاده شود. اگر در ابتدا از آتل استفاده شود، در حدود یک هفته بعد مچ دست گچ گرفته می‌شود.
- گچ، که بسته به‌شدت شکستگی، ممکن است شش تا هشت هفته یا بیشتر به آن نیاز داشته باشید (اگر گچ اول بعد از بین رفتن تورم شل شود، شما ممکن است به گچ گرفتن مجدد نیاز داشته باشید).
- عکس‌برداری متناوب اشعه ایکس برای اطمینان از بهبود طبیعی مچ دست.
بازتوانی بعد از شکستگی مچ دست با فیزیوتراپی
در کلینیک فیزیوتراپی آرمانی تمرینات ورزشی مچ دست به‌منظور بازگرداندن قدرت عضلانی، تحرک و عملکرد ازدست‌رفته پس از آسیب انجام می‌شوند. به‌منظور ایجاد استخوان‌های قوی‌تر و متراکم‌تر، و نیز در صورت ابتلا به عوارض درمان شکستگی، درمان‌های فیزیکی ما ممکن است با درمان‌های دیگر مانند درمان مگنت و اولتراسوند در برنامه توان‌بخشی همراه شود. فیزیوتراپیست ما می‌تواند برای رهایی از این مشکلات به شما کمک کند. فیزیوتراپی یک عامل مهم در پیشگیری از آسیب‌های آتی است. از آنجایی‌که شکستگی مچ دست اغلب در افراد مسن رخ می‌دهد، ممکن است برای بهبود تراکم استخوان تداوم پیدا کند. در این مورد، تمرینات سبک و دیگر درمان‌های جایگزین ممکن است توصیه شود.
زمانی که مچ دست شما در گچ یا آتل قرار دارد
به‌منظور بی‌حرکت ماندن دست و پیشرفت درمان، در زمان ترمیم استخوان دست شما در گچ یا آتل قرار خواهد گرفت. در طول این مدت، حصول اطمینان از اینکه دست شما خشک، ضعیف یا متورم نشده است، از اهمیت بسیاری برخوردار است. بسته به میزان فعالیت مجاز متناسب با نوع شکستگی شما، درمانگر فیزیکی ورزش‌های سبک را برای حرکت شانه، آرنج و انگشتان در طول مدتی که دست در آتل یا گچ قرار دارد، برای شما تجویز خواهد کرد.
اغلب افراد مبتلابه شکستگی مچ دست به‌منظور حفظ تناسب‌اندام در هنگام ترمیم شکستگی، تمرینات ورزشی را به‌آرامی در دست دیگر و پاها انجام خواهند داد. درمانگر فیزیکی شما می‌تواند به شما کمک کند تا خود را با برنامه ورزشی تطبیق دهید، به‌طوری‌که قادر به حفظ استقامت کلی و تناسب‌اندام خود بدون تداخل با درمان مچ دستتان باشید.
چه زمانی گچ یا آتل باز می‌شود؟
بعد از باز کردن گچ، درد باید کاهش یابد و مچ دست در مرحله مناسبی از روند ترمیم قرار گرفته باشد. پزشک ارزیابی خواهد کرد که آیا استخوان به‌اندازه کافی برای شروع فیزیوتراپی آمادگی دارد یا خیر. اگر درمان فیزیکی خیلی زود آغاز شود، امکان آسیب مجدد به مچ دست وجود دارد.
تمرینات ورزشی
مفصل مچ دست مانند یک لولا عمل می‌کند و شایع‌ترین تمرین ورزشی، که به تمرین اکستنشن / فلکشن معروف است، شامل خم کردن مچ دست به بالا و پایین بر روی آن لولا است. با پیشرفت بهبودی، شما می‌توانید به‌منظور تقویت بیشتر عضلات، این تمرین را با نگه‌داشتن یک وزنه در دست انجام دهید. حرکت محدود مچ دست به اطراف تمرین دیگری است که به انحراف مچ دست معروف می‌باشد. حرکت سوم، یعنی چرخش کف دست به سمت بالا/ پایین، شامل چرخاندن ساعد به سمت بالا و پایین می‌باشد. ورزش‌های دیگر شامل کشش انگشتان دست، فشردن یک توپ تنیس/ یا دستگیره در دست است. شما همچنین می‌توانید تمرینات ایزومتریک، که تمرینات بدون انقباض عضلات هستند، را به‌سادگی با فشار دادن در خلاف جهت دست ثابت خود انجام دهید. هرکدام از این حرکات یک بخش حیاتی از مراحل اولیه درمان فیزیکی محسوب می‌شوند. بااین‌وجود، توصیه‌های ورزشی و چگونگی انجام صحیح حرکات باید توسط یک پزشک متخصص ارائه شود. درمان فیزیکی معمولاً در یک مرکز سرپایی انجام می‌شود و باید تحت نظارت باشد. پس از یادگیری صحیح حرکات، شما ممکن است قادر باشید که یک برنامه ورزشی خانگی را دنبال کنید.
چه زمانی شکستگی مچ دست بهبود می‌یابد؟
البته، آنچه شما واقعاً می‌خواهید بدانید این است که چه مدت پس از شکستگی مچ دست می‌توانید به ورزش بازگردید. پاسخ به این سؤال آسان نیست.
در زیر نکاتی که باید در زمان بهبودی شکستگی مچ دست به یاد داشته باشید، آمده است:
- ترمیم مچ دست شما ممکن است هشت هفته یا بیشتر طول بکشد. ترمیم کامل شکستگی‌های شدید ممکن است تا شش ماه به طول بینجامد. شما و پزشکتان تصمیم خواهید گرفت که چه زمانی بهبودی کامل شما صورت گرفته است.
- فعالیت‌های خود را زودتر از موعد از سر نگیرید. شروع تمرینات ورزشی پیش از ترمیم کامل مچ دست می‌تواند موجب آسیب جدی‌تر شود.
- شما ممکن است برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از آسیب، همچنان ناراحتی و خشکی را در مچ دست خود احساس کنید.
- دستورالعمل‌های پزشک برای مراقبت از گچ را به‌دقت دنبال کنید. به یاد داشته باشید که گچ نباید خیس شود.
- اگر درد یا تورم پس از گچ گرفتن شدیدتر شد، و یا اگر در انگشتان دست خود احساس کرختی و بی‌حسی داشتید، به پزشک خود مراجعه کنید.
چگونه می‌توان از شکستن مچ دست پیشگیری کرد؟
ازآنجایی‌که شکستگی مچ دست معمولاً به‌واسطه افتادن غیرعمدی رخ می‌دهد، پیشگیری از آن مشکل است. اما استفاده از محافظ‌های مچ دست در طول ورزش‌های مخاطره‌آمیز، مانند اسکیت می‌تواند کمک‌کننده باشد. گاهی اوقات، شکستگی مچ دست به‌ویژه در زنان می‌تواند نشانه پوکی استخوان باشد. در مورد عوامل خطر پوکی استخوان و شکستگی با پزشک خود صحبت کنید. شما می‌توانید اقداماتی برای بهبود سلامت استخوان‌های خود انجام دهید.
