هنگامی که آرنج خود را خم می کنید، می توانید به سادگی سر استخوانی آن را در امتداد استخوان های پایین بازو (زند زیرین) احساس نمایید. در این اصطلاح به این نقطه الکرانون می گویند. این ناحیه دقیقاً زیر پوست آرنج و بدون حفاظت کافی از طرف عضلات یا سایر بافت های نرم قرار گرفته است. این استخوان می تواند در صورت وارد شدن ضربه مستقیم به آرنج یا زمین خوردن بر روی آرنج (در حالتی که آرنج خم است)، به سادگی دچار شکستگی آرنج دست شود.
علت ها و دلایل
امروزه انواع مختلفی از شکستگی آرنج وجود دارد. شکستگی الکرانون یکی از موارد معمول شکستگی در بین افراد است. هر چند این مشکل معمولاً به صورت منفرد و بدون ایجاد سایر موارد آسیب دیدگی ایجاد می شود، اما شکستگی استخوان آرنج در برخی مواقع بخشی از آسیب دیدگی پیچیده تر آرنج است. شکستگی الکرانون می تواند به روش های مختلف ایجاد شود:
• وارد شدن ضربه مستقیم: این شرایط معمولاً در نتیجه زمین خوردن (فرود آمدن مستقیم بر روی آرنج) یا وارد شدن ضربه توسط یک جسم سخت (مثل چوب بیسبال، یا داشبورد اتومبیل در هنگام تصادف) ایجاد می شود.
• شکستگی دست به طور غیر مستقیم: این شرایط می تواند با زمین خوردن بر روی بازوی باز ایجاد شود. در این حالت فرد بر روی مچ دست در حالتی که بازو در حالت صاف قفل شده فرود می آید. در این حالت عضله سه سر پشت قسمت بالای بازو به کشیده شدن الکرانون و خارج شدن آن از زند زیرین کمک می کند و به این ترتیب باعث ایجاد آسیب دیدگی در این ناحیه می شود.
علائم و نشانه ها
علائم شکستگی آرنج به شرح زیر هستند:
• درد در محل آرنج، بالای بازو، یا ساعد
• ورم اطراف آرنج
• کبودی و در رفتن در اطراف آرنج
• از دست دادن قابلیت حرکت اطراف آرنج یا ساعد
• تغییر شکل (همچون ایجاد برآمدگی و ظاهر غیر عادی) نزدیک آرنج یا بازو
تشخیص
بیماری که دچار شکستگی الکرانون شده باشد معمولاً می بایست به صورت اورژانسی تحت درمان قرار گیرد. در این حالت درد بیمار بسیار شدید است و امکان حرکت ناحیه آسیب دیده وجود ندارد. در هنگام معاینه، پزشک فعالیت های زیر را برای تشخیص مشکل انجام می دهد:
• وضعیت پوست بیمار را برای مشاهده هر گونه پارگی (بریدگی) در آن بررسی می نماید. این پارگی می تواند در نتیجه شکستگی استخوان ایجاد شده و باعث ایجاد عفونت در محل آسیب دیدگی شود.
• لمس (احساس) کردن تمام نواحی اطراف آرنج به منظور تعیین سایر ناراحتی های احتمالی در این بخش ها. انجام این کار می تواند ایجاد سایر موارد آسیب دیدگی یا شکستگی استخوان همچون در رفتگی آرنج را مشخص نماید.
• چک کردن ضربان قلب از طریق مچ به منظور اطمینان از جریان خون و عبور آن از آرنج به دست.
• کنترل کردن وضعیت حرکتی انگشتان و مچ دست بیمار و نیز بررسی احساس در ناحیه انگشت ها.
• در این زمان پزشک ممکن است از بیمار بخواهد آرنج خود را صاف کند. گاهی اوقات، بیمار می تواند این کار را انجام دهد، اما بعضی از مواقع بیمار توانایی انجام این کار را ندارد.
• معاینه وضعیت شانه، ناحیه بالای بازو، ساعد، مچ، و دست در مواقعی که حتی بیمار فقط از درد در ناحیه آرنج خود ناراحت است.
عکس برداری رادیولوژی می تواند برای تایید تشخیص شکستگی آرنج دست مورد استفاده قرار گیرد. عکس برداری رادیولوژی همچنین می تواند سایر موارد شکستگی یا در رفتگی احتمالی در محل را مشخص نماید. عکس برداری رادیولوژی را می توان از ناحیه بالا بازو، ساعد، شانه، مچ، و دست بر اساس نظر پزشک و نیز با توجه به ناراحتی بیمار انجام داد. این تصویر برداری می تواند به آشکار شدن سایر آسیب دیدگی های احتمالی مثل سایر موارد شکستگی یا در رفتگی کمک موثر نماید.
راه ها و روش های درمان
روش های درمان شکستگی آرنج به شرح زیر هستند:
روش های بدون جراحی
بعضی از موارد شکستگی الکرانون برای درمان فقط نیاز به استفاده از اسپلینت یا بند محافظ به منظور نگه داشتن آرنج در محل در طول فرآیند بهبود دارند. پزشک در این شرایط فرآیند بهبود شکستگی را به دقت کنترل می کند و در فواصل زمانی مشخص از بیمار می خواهد برای تهیه عکس رادیولوژی و تشخیص فرآیند ترمیم شکستگی به کلینیک مراجعه نماید.
در صورتی که هیچ یک از اجزای استخوان از محل خود خارج نشده باشند، پزشک با گذشت چند هفته به بیمار اجازه می دهد به آرامی حرکت های آرنج را شروع نماید. برای انجام این کار ممکن است نیاز به استفاده از روش های فیزیوتراپی باشد. به هر حال در طول این مدت، بیمار اجازه ندارد با دست آسیب دیده خود اجسام را بلند نماید.
درمان غیر جراحی شکستگی الکرانون ممکن است نیازمند استفاده طولانی مدت از اسپلینت یا قالب محافظ باشد. در این شرایط آرنج ممکن است بسیار سفت شده و نیازمند یک دوره طولانی درمان پس از برداشتن قالب به منظور بازیابی حرکت های آرنج باشد. در صورتی که شکستگی باعث حرکت استخوان از محل آن شده باشد، ممکن است برای باز گرداندن استخوان به محل صحیح به عمل جراحی نیاز باشد.
نقش فیزیوتراپی در درمان شکستگی آرنج
یک مشکل اصلی پس از شکستگی آرنج سفت شدن عضلات و ایجاد محدودیت در دامنه حرکتی آنها می باشد. گاهی اوقات، این سفتی برای یک مدت طولانی پس از ترمیم شکستگی ایجاد شده ادامه می یابد. بنابراین، پزشک ممکن است به شما توصیه کند درمان فیزیوتراپی را در اسرع وقت به منظور کمک به بازیابی به موقع حرکت های آرنج شروع نمایید.
در این حالت متخصص فیزیوتراپی ممکن است با شما بطور نزدیک برای بازیابی استفاده عادی از آرنج و دست کار کند و برای این کار ممکن است از روش های درمانی و مدالیتی های مختلف به منظور کمک به بازگشت سریع به فعالیت های عادی استفاده شود. بعضی از آسیب دیدگی هایی که امکان ترمیم آنها با استفاده از فیزیوتراپی وجود دارد، به شرح زیر هستند:
• دامنه حرکت: یکی از اهداف اصلی فیزیوتراپی پس از شکستگی آرنج، بازیابی دامنه حرکت عادی این ناحیه از بدن است. آرنج یک مفصل پیچیده است که به شما امکان خم کردن یا چرخاندن دست را می دهد. به این ترتیب، تلاش برای بازیابی کامل دامنه حرکت آرنج و ساعد نقش اساسی در ایجاد قابلیت های حرکتی عادی دست بیمار دارد. در صورتی که بیمار با کاهش دامنه حرکت شدید آرنج مواجه شود، متخصص فیزیوتراپی ممکن است به وی استفاده از یک اسپلینت دینامیک را پیشنهاد دهد. این نوع اسپلینت دارای فنرهای مخصوص است که با پوشیدن آن در طول روز، می تواند فشار کششی کمی را به مفصل آرنج وارد کرده و به بازیابی دامنه حرکتی آن کمک کند. این اسپلینت می تواند به بهبود وضعیت خمیدگی یا باز شدن آرنج کمک موثر نماید.
• تقویت: پس از شکستگی آرنج، درد و ورم ایجاد شده در اطراف آرنج ممکن است باعث ایجاد مشکل برای استفاده از دست شود. علاوه بر این ممکن است بیمار نیاز به استفاده از بند محافظ در این رابطه داشته باشد و به همین خاطر استفاده از آرنج، مچ و دست دچار محدودیت شود. اگر برای درمان بیمار از عمل جراحی استفاده شده باشد، عضلات اطراف محل ایجاد شکاف برای جراحی ممکن است به زمان برای ترمیم نیاز داشته باشند. این دوره ایجاد ناتوانی حرکتی می تواند تاثیر با اهمیت بر کاهش قدرت عضلات آرنج، شانه، مچ، و دست داشته باشد. به این ترتیب متخصص فیزیوتراپی می تواند برای انجام تمرین های تقویتی آرنج و شانه به بیمار آموزش داده و انجام تمرین هایی را به بیمار توصیه کند که منجر به بهبود قدرت عضلات مچ و دست می شود و در نهایت می تواند به بازیابی قابلیت استفاده عادی از دست کمک موثر نماید. علاوه بر این در صورتی که بیمار از بند محافظ برای ترمیم شکستگی استفاده می کند، متخصص فیزیوتراپی می تواند به بیمار در ارتباط با نحوه استفاده صحیح از این ابزار آموزش لازم را ارائه نماید.
• درد و ورم: پس از شکستگی آرنج، بیمار ممکن است با درد و ورم در اطراف ناحیه آسیب دیده مواجه شود. متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما جهت کنترل درد و ورم ایجاد شده با استفاده از مودالیتی های مختلف همچون تحریک الکتریکی و یخ درمانی کمک نماید.
• بافت دارای جراحت: در صورتی که از عمل جراحی برای ترمیم شکستگی آرنج استفاده شود، متخصص فیزیوتراپی می تواند به بیمار برای ترمیم بافت آسیب دیده در نتیجه عمل جراحی کمک نماید. در این حالت ماساژ بافت محل جراحت و حرکت دادن آن می تواند نقش با اهمیت در بهبود قابلیت حرکتی این ناحیه داشته باشد. علاوه بر این، متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما تکنیک های مناسب برای درمان خانگی را در این ارتباط آموزش دهد.
عمل جراحی
جراحی برای درمان شکستگی الکرانون معمولاً زمانی لازم است که:
• شکستگی باعث خارج شدن استخوان از محل (در رفتگی) شده باشد. به خاطر اینکه عضله سه سر بازو به الکرانون متصل است و به تقویت آرنج کمک می کند، مهم است که بخش های مختلف استخوان در محل صحیح قرار گیرند تا به این ترتیب بتوان آرنج را صاف کرد.
• شکستگی باعث ایجاد بریدگی و خارج شدن استخوان از پوست شده باشد. به خاطر ریسک بالای عفونت در این نوع از شکستگی، لازم است به بیمار داروی آنتی بیوتیک به صورت اورژانسی تزریق شده و نیز ممکن است نیاز به تزریق داروی ضد کزاز به وی وجود داشته باشد. در این حالت برای تمیز کردن کامل بریدگی ایجاد شده بر روی بیمار عمل جراحی انجام می شود و در طول این عمل، وضعیت قرارگیری استخوان ها نیز اصلاح خواهد شد.
ورزش های کششی و تقویتی مناسب
ورزش های کششی
• تمرین های دامنه حرکت، خم و صاف شدن فعال: مچ دست آسیب دیده خود را به سمت جلو و عقب تا حد ممکن خم کنید. این حرکت را 2 مرتبه 15 بار تکرار نمایید.
• چرخاندن ساعد به داخل و خارج: آرنج دست آسیب دیده خود را در زاویه 90 درجه خم کنید و آرنج خود را در کنار بدن نگه دارید. کف دست خود را به بالا چرخانده و این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ کنید. سپس به آرامی کف دست خود را به پایین چرخانده و این وضعیت را نیز برای 5 ثانیه حفظ نمایید. مطمئن شوید که آرنج دست آسیب دیده در کنار بدن قرار گرفته و در هنگام انجام حرکت در زاویه 90 درجه قرار داشته باشد. این حرکت را 2 مرتبه 15 بار تکرار نمایید.
• خم کردن و صاف کردن فعال آرنج: به آرامی کف دست آسیب دیده خود را به سمت شانه بالا بیاورید و در هنگام انجام این حرکت آرنج خود را تا حد ممکن خم کنید. سپس آرنج خود را تا حد امکان صاف نمایید. این حرکت را 2 مرتبه 15 بار تکرار نمایید.
ورزش های تقویتی
• خم کردن مچ دست: یک قوطی یا دسته یک چکش را به دست گرفته و کف دست خود را رو به بالا بگیرید. مچ دست خود را به سمت بالا خم کنید. به آرامی مچ را پایین آورده و به موقعیت اولیه باز گردید. این حرکت را 2 مرتبه 15 بار تکرار نمایید. به تدریج وزن قوطی یا سایر ابزارهای استفاده شده برای این حرکت را افزایش دهید.
• صاف کردن مچ دست: یک قوطی کمپوت یا دسته چکش را به دست گرفته و کف دست خود را رو به پایین بگیرید. به آرامی مچ دست خود را به سمت بالا خم کنید. سپس با دقت مچ را به موقعیت اولیه خود باز گردانید. این حرکت را 2 مرتبه 15 بار تکرار نماید. به تدریج وزن قوطی یا سایر ابزارهای استفاده شده برای این حرکت را افزایش دهید.
• حرکت تقویتی محوری مچ دست: مچ دست خود را به پهلو گرفته و انگشت شست خود را به سمت بالا نگه دارید. یک قوطی کمپوت یا دسته چکش را به دست گرفته و به آرامی مچ دست خود را به سمت بالا به صورتی خم کنید که انگشت شست نیز به سمت بالا حرکت کند. به آرامی به موقعیت اولیه شروع حرکت باز گردید. در زمان انجام این حرکت ساعد خود را حرکت ندهید. این تمرین را 2 مرتبه 15 بار تکرار نمایید.
• حرکت تقویتی چرخش ساعد به داخل و خارج: یک قوطی کنسرو یا دسته چکش را به دست گرفته و آرنج خود را 90 درجه خم کنید. به آرامی دست خود را به نحوی بچرخانید که کف دست شما ابتدا به سمت بالا و سپس به سمت پایین قرار گیرد. این حرکت را 2 مرتبه 15 بار تکرار نمایید.
• حرکت صاف کردن آرنج با دسته جارو: در حالت ایستاده قرار گرفته و یک دسته جارو را با دو دست خود بگیرید. در حالتی که دست های خود را در سطح شانه نگه داشته اید، آرنج خود را صاف کرده و کف دست را رو به پایین بگیرید. در این حالت دسته جارو را به سمت عقب در دست های خود بچرخانید. این حرکت را 2 مرتبه 15 بار تکرار نمایید.
