فتق دیسک کمر که به آن لغزش دیسک یا فتق دیسک نیز گفته میشود یک بیماری دردناک بوده که بر ستون فقرات در محدوده کمر اثر گذاشته و ممکن است به دلیل تأثیر بر ریشههای عصب به اندامهای دیگر نیز گسترش یابد. معمولاً با افزایش سن، احتمال ابتلا به فتق دیسک به دلیل تحلیل طبیعی استخوانها افزایش مییابد اما ممکن است به دلیل آسیبدیدگی، کشیدگی عضلانی و ضربه خوردن نیز این اتفاق بیفتد. زمانی که ستون فقرات و دیسک تحت فشار قرار میگیرند “بیرونزدگی” دیسک اتفاق میافتد که در آن دیسک حالت برآمدگی پیدا میکند. علائم و نشانههای این عارضه شامل درد شعاعی در ناحیه دیسک، تحریک ریشههای عصب که باعث تغییرات حسی مانند احساس گزگز و بیحسی میشود، درد متمرکز و مستمر، دردی که غالباً در یک طرف بدن احساس میشود و تحریک ریشه عصب سیاتیک ناشی از فتق دیسک کمر میشود.
درمان سریع دیسک کمر
روشهای مؤثر متعددی برای کاهش درد و علائم دیسک کمر وجود دارد.
داروهای درد عصب برای درمان سریع دیسک کمر
داروهای درمان درد عصب عبارتند از گاباپنتین، پریگابالین، دلوگزتین و آمی تریپ تیلین
سرما درمانی و گرما درمانی
غالباً این روشهای درمانی ارزان و سریع که میتوان آنها را در منزل نیز انجام داد، دست کم گرفته میشوند. نکته مهم این است که برای درمان فتق دیسک کمر شما باید نخست سرما درمانی را به کار گیرید. دیسک بیرون زده باعث ایجاد التهاب و خونریزی مویرگی میشود. سرما درمانی جریان خون را در ناحیه دردناک محدود میکند. اگر شما از گرما درمانی در این قسمت استفاده کنید، خونریزی مویرگها تشدید شده و ممکن است التهاب تشدید شود. بستههای یخ را به مدت 10 تا 15 دقیقه روی ناحیه آسیبدیده قرار دهید، حتماً باید بین بسته یخ و پوست یک مانع (مانند یک حوله نازک) قرار داده شود. اگر درد کمر شما بیشتر حالت مزمن دارد میتوانید برای شل کردن عضلات از گرما درمانی استفاده کنید. گرما باعث اتساع عروق خونی شده و جریان خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی را در ناحیه اطراف دیسک افزایش میدهد. استفاده از گرما به کاهش درد منتقل شده به مغز کمک کرده و ناراحتی شما را کاهش میدهد.
استفاده از کمربندهای طبی برای درمان سریع دیسک کمر
کمربندهای طبی هم برای پیشگیری هم برای درمان دیسک کمر مؤثر و ضروری هستند. غالباً پزشکان استفاده از بعضی انواع کمربندهای طبی را برای پیشگیری از درد پایین کمر توصیه میکنند ولی این کمربندها معمولاً حجیم هستند و استفاده از آنها باعث ناراحتی فرد میشود. کمربندهای طبی دور قسمت پایینی کمر پیچیده میشوند و میتوانند راحتی شما را در هنگام استفاده افزایش دهند. به این ترتیب میتوان از این روش سر کار یا در هنگام رانندگی استفاده کرد. شما میتوانید حتی در هنگام شب از این کمربندها استفاده کنید تا کمر شما را محافظت کرده و در هنگام شب به دلیل درد بیدار نشوید.
درمانهای دستی کایروپرکتیک
درمانهای دستی یا ماساژ درمانی روشهای مؤثر و شناخته شدهای برای درمان فتق دیسک کمر هستند. اگر شما از درد کمر مزمن یا حاد رنج میبرید باید منبع درد را به درستی شناسایی کنید. با مراجعه به پزشک راهنماییهای تخصصی را در مورد منبع درد و اقدامات درمانی متناسب با آن را دریافت خواهید کرد. پزشکان تعیین میکنند که آیا فتق دیسک کمر باعث کمر درد شما شده است یا این درد منشأ دیگری دارد. پزشکان عکسالعملهای شما را مورد بررسی قرار داده، قدرت عضلانی و تغییرات حسی در مسیر عصبها شما را ارزیابی کرده، کل ستون فقرات شما را معاینه کرده و در صورت لزوم دستور گرفتن عکس به وسیله اشعه ایکس را میدهند.
رفع سریع درد
وقتی کمر درد و درد ناشی از فتق دیسک کمر غیرقابل تحمل میشوند باید به سرعت درد را برطرف کرده تا فرد بتواند به امور روزمره خود بپردازد. این رفع سریع درد با استفاده از الکترودرمانی یا تحریک الکتریکی عصب حاصل میشود. در این روش درمانی سیگنالهای درد که به سمت مغز میروند را مسدود شده و تولید مسکنهای طبیعی بدن مانند اندورفین را برای مقابله با درد تحریک میشوند.
حرکات کششی برای درمان سریع دیسک کمر
حرکات کششی برای افرادی که به دلیل ابتلا به فتق دیسک کمر، محدودیتهای حرکتی دارند مؤثر است. حرکات کششی بر اساس محل بیرونزدگی دیسک متفاوت هستند. اگر دیسک در قسمت لومبار یا پایین کمر دچار بیرونزدگی شده باشد در این صورت کشش عضلات همسترینگ میتواند در رفع و کاهش درد مؤثر واقع شود. شما میتوانید تمریناتی که با استفاده از توپ انجام میشوند را برای تقویت کمر و عضلات اطراف ستون فقرات انجام دهید. در ویدیوی زیر تمرینات ورزشی و حرکات یوگا که برای کاهش درد ناشی از ابتلا به فتق دیسک کمر طراحی شدهاند را مشاهده کنید.
رفع درد به کمک طب سوزنی
طب سوزنی نیز یک روش درمانی است که برخی پزشکان برای کاهش درد ناشی از فتق دیسک کمر پیشنهاد میدهند. اگر شما درد شدید یا مزمنی در کمر خود احساس میکنید باید به یک پزشک مراجعه کنید تا دلیل ناراحتی شما را مشخص کرده و تشخیص دهد که آیا طب سوزنی برای شما مفید خواهد بود یا نه.
پیشگیری از ابتلا به فتق دیسک کمر
با رعایت نکات زیر میتوان از کمر درد یا از فتق دیسک کمر پیشگیری کرد:
- وزن سالم بدن خود را حفظ کنید. این کار باعث کاهش فشار بر روی قسمت پایین کمر شما میشود.
- مرتب ورزش کنید
- استعمال دخانیات را ترک کنید
- از روشهای صحیح برای بلند کردن اجسام استفاده کنید
- به وضعیت بدنی خود توجه داشته باشید
- یکباره پایین پریدن یا دولادولا راه رفتن به تنهایی باعث کمر درد نمیشوند اما اگر کمر شما دچار کشیدگی عضلانی شده یا آسیب دیده است، وضعیتهای نامناسب بدنی میتوانند درد را تشدید کنند.
- در هنگام ایستادن یا راه رفتن وضعیت بدنی صحیح خود را حفظ کنید. “وضعیت بدنی خوب” معمولاً به این معنی است که گوشها، شانهها و رانها در یک خط مستقیم قرار گرفتهاند.
- در هنگام نشستن مراقب کمر خود باشید. یک بالش کوچک یا حوله تاشده بین کمر و صندلی خود قرار دهید
- در هنگام خواب باید حالت طبیعی کمر حفظ شود. وقتی به پهلو میخوابید یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید.
