درمان تنگی کانال نخاع گردن و کمر ناشی از تغییر شکل و اندازه نخاع

تنگی کانال نخاع، باریکی کانال نخاعی در گردن یا کمر است. کانال نخاعی ناحیه باز در استخوان‌ها (مهره‌ها) است که ستون فقرات را تشکیل می‌دهد. طناب نخاعی مجموعه‌ای از اعصاب است که از طریق کانال نخاعی از پایه مغز به پشت کمر عبور می‌کند. این اعصاب به ما امکان احساس کردن، حرکت و کنترل روده و مثانه و سایر عملکردهای بدن را می‌دهند. در تنگی کانال نخاعی گردنی و کمری، کانال نخاعی باریک می‌شود و می‌تواند ریشه‌های عصبی را در جایی که آنها از طناب نخاعی خارج می‌شوند فشرده کند، یا می‌تواند خود طناب نخاعی را فشرده یا آسیب دیده کند. فشار دادن اعصاب و طناب در ستون فقرات می‌تواند طرز عملکردهای طناب نخاعی را تغییر داده و باعث ایجاد درد، سفتی، بی‌حسی یا ضعف در گردن، دست‌ها و پاها می‌شود. این همچنین می‌تواند کنترل روده و مثانه شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

انواع تنگی کانال نخاعی

---

انواع تنگی کانال نخاعی براساس این رده بندی می‌شود که کجای ستون فقرات عارضه رخ می‌دهد. ممکن است بیش از یک نوع وجود داشته باشد. دو نوع اصلی تنگی کانال نخاعی عبارتند از:

•  تنگی کانال نخاع گردن: در این حالت، باریک شدن در قسمت ستون فقرات در گردن شما رخ می‌دهد.
•  تنگی کانال نخاع کمر: در این حالت، باریک شدن در قسمت ستون فقرات در کمر شما رخ می‌دهد. این شایع‌ترین شکل تنگی کانال نخاع است.

چرا دچار تنگی کانال نخاع می‌شویم؟

---

تنگی کانال نخاع معمولا ناشی از تغییرات مرتبط با سن در شکل و اندازه کانال نخاعی است و بنابراین در افراد بالای 50 سال بیشتر رایج است. فرایند پیری می‌تواند باعث برآمدگی دیسک‌ها، دیسک نرم و جاذب بین استخوان‌های ستون فقرات بیشتر از حد نرمال برآمده می‌شوند و یا ضخیم شدن بافت‌هایی که استخوان‌ها (رباط‌ها) را متصل می‌کنند، شود. پیری همچنین می‌تواند منجر به تخریب بافت‌هایی که استخوان‌ها را می‌پوشانند (غضروف) و رشد بیش از حد استخوان‌ها در مفصل‌ها شود. این عارضه‌‌ها می‌توانند کانال نخاعی را تنگ کند (تنگی نخاعی). در موارد نادر، کانال نخاعی از زمان تولد به دلیل روشی که استخوان‌ها تشکیل می‌شوند، تنگ می‌شود.

نشانه‌های این عارضه چیست؟

---

تنگی کانال نخاع بسیاری از افراد در ام آر آی یا سی تی اسکن اثبات می‌شود، اما ممکن است علائم نداشته باشند. وقتی علائم رخ می‌دهند، به تدریج آغاز می‌شوند و با گذر زمان بدتر می‌شوند. علائم بسته به محل تنگی و اینکه کدام اعصاب تحت تاثیر قرار گرفته است متفاوت هستند.

در گردن (ستون فقرات گردنی)

•  بی‌حسی یا مورمور شدن در دست، بازوی، کف پا یا پا
•  ضعف در دست، بازوی، کف پا یا پا
•  مشکلات راه رفتن و تعادل
•  گردن درد
•  در موارد شدید، اختلال عملکرد روده یا مثانه (بی‌اختیاری ادراری یا بی‌اختیاری فوریتی)

در قسمت پایین کمر (ستون فقرات کمری)

•  بی‌حسی یا مور مور شدن در کف پا یا پا
•  ضعف کف پا یا پا
•  درد و یا گرفتگی در یک یا هر دو پا زمانی که بیمار برای مدت زمان طولانی می‌ایستد و یا هنگامی که راه می‌رود، که معمولا زمانی که بیمار خم می‌شود و یا می‌نشیند، کاهش می‌یابد.
• کمر درد

راه‌های تشخیص این بیماری

---

مطالعات تشخیصی تصویربرداری برای بیماران با هر نوع تنگی کانال نخاع شامل اسکن ام آر آی یا سی تی اسکن با میلوگرام (با استفاده از اشعه ایکس رنگی در مایع کیسه‌ی ستون فقرات) و گاهی اوقات هر دو است. سی تی اسکن‌های ساده می‌توانند بهتر علل استخوانی را در تنگی کانال نخاع شناسایی کنند، اما نمی‌توانند همان جزئیات دقیق علل بافت‌های نرم تنگی کانال مانند برآمدگی‌های دیسک، فتق‌های دیسک و هیپرتروفی رباطی را ارائه دهند. با توجه به این تغییر فشردگی، علائم تنگی کانال نخاع از زمانی تا زمان دیگر تغییر می‌کنند و معاینه فیزیکی به طور کلی هیچگونه کمبود نورولوژیکال یا ضعف محرک را نشان نخواهد داد. فعالیت‌های خاص و موقعیت بدن ممکن است باعث ایجاد علائم شوند. تنگی سوراخ بین مهره‌ای می‌تواند نه تنها با سی تی اسکن و ام آر آی بلکه با تزریق عصب مشکوک با حجم کم بی‌حسی موضعی، مشخص شود. این روش انسداد ریشه عصبی انتخاب شده نامیده می‌شود. پس از تزریق، بهبود علائم بیمار همراه با ضعف واقعی موقت اندام، به صورت بالینی تشخیصی است و می‌تواند به پزشک در تعیین منبع علائم کمک کند و به طور بالقوه اندازه و پیچیدگی جراحی را کاهش دهد.

تنگی کانال نخاع گردن و کمر چگونه درمان می‌شود؟

---

طیف گسترده‌ای از درمان‌ها برای تنگی کانال نخاع وجود دارد. گزینه‌های رایج‌تر عبارتند از:

درمان‌های گرم و سرد

استفاده از کمپرس آب گرم و سرد برای درمان تنگی کانال نخاع کاربرد دارد.

•  استفاده از گرما، خون بیشتری را به ناحیه هدف ستون فقرات می‌کشد. جریان خون افزایش یافته اکسیژن و مواد مغزی بیشتری آزاد می‌کند و باقی مانده‌ی بافت سلولی را می‌کشد. این برای بهبودی ضروری است و می‌تواند به کاهش التهاب، اسپاسم عضلانی و درد کمک کند.
•  درمان‌های سرد روی نواحی که به طور معینی متورم و یا درون ملتهب هستند اعمال می‌شوند و به سرعت برای کاهش علائم کار می‌کنند.
•  درمان‌های گرم و سرد ممکن است به صورت متناوب برای به حداکثر رساندن مزایا استفاده شوند.

دارو

داروهای ضد التهابی (مانند آسپرین یا ایبوپروفن) ممکن است در کاهش علائم تنگی کانال نخاع مفید باشند. با استفاده دقیق، یک دوره کوتاه مدت استفاده از داروهای مسکن ممکن است برای موارد شدید درد مرتبط با عصب مفید باشد. بعضی از پزشکان همچنین داروهای آرامبخش عضلانی و بی‌حس کننده عصب مانند گاباپنتین را تجویز می‌کنند. در بعضی موارد، داروهای ضد افسردگی همچنین می‌توانند باعث تسکین درد شوند.

اصلاح فعالیت

معمولا به بیماران توصیه می‌شود که از فعالیت‌هایی که علائم تنگی کانال نخاع را بدتر می‌کنند، اجتناب کنند. برای تنگی کانال نخاع کمر، بیماران معمولا هنگام خم شدن به جلو راحت‌تر هستند. به عنوان مثال، اصلاح فعالیت توصیه شده ممکن است شامل راه رفتن در حالت خم شده و متکی شدن روی یک واکر یا با گاری خرید کردن بجای راست قدم زدن، دوچرخه سواری بی‌حرکت (روی دسته‌های دوچرخه خم شوید) به جای پیاده‌روی برای ورزش، نشستن روی صندلی راحتی به جای نشستن روی صندلی صاف، باشد.

فیزیوتراپی

یکی از راه‌های موثر و ایمن درمان تنگی کانال نخاع گردن و کمر، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی معمولا درمان غیر فعال و ورزش درمانی را ترکیب می‌کند. درمان غیر فعال شامل بسته‌های گرما یا یخ، سونوگرافی و تحریک الکتریکی است. این درمان‌ها برای آماده‌سازی بیمار برای درمان فعال با آرام کردن عضلات تنگ و کاهش درد یا ناراحتی کمک می‌کنند. ورزش درمانی شامل تمرینات کششی و تجویزی برای کمک به تثبیت ستون فقرات، ایجاد قدرت و پایداری و افزایش انعطاف پذیری است.

ماساژ

خبر خوب این است که بیشتر افرادی که دچار تنگی کانال نخاع هستند، تسکینی با دوام و ماندنی به دست می‌آورند و با دنبال کردن مسیر گزینه‌های غیر جراحی مانند ماساژ درمانی به فعالیت‌های عادی باز می‌گردند. ماساژ درمانی برای تنگی کانال نخاع می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•  ماساژ بافت عمیق: پزشک می‌تواند موقعیت علائم را دقیقا معلوم کند و از فشار مستقیم برای از بین بردن تنش و فشار استفاده می‌کند.
•  درمان کرانيوساکرال: این یک درمان جایگزین است که از لمس درمانی استفاده می‌کند که شامل دستکاری ملایم سر و مناطق دیگر شما است.
•  ماساژ سوئدی: مالش اساسی، کشش یا ورزیدن عضلات

تحریک الکتریکی عصب از راه پوست

تحریک الکتریکی عصب یکی دیگر از راه‌های درمان و توانبخشی تنگی کانال نخاع کمر و گردن است. تحریک الکتریکی عصب از راه پوست دستگاه مستقل متصل به سیم‌های رسانگری است که با استفاده از تکه‌هایی به گردن یا کمر وصل می‌شوند. مقدار تحریک آزاد شده قابل تنظیم است. این درمان یک جریان الکتریکی خفیف و تسکین دهنده را آزاد می‌کند که ممکن است تولید اندورفین بدن را افزایش دهد.

اولتراسوند

اولتراسوند تراپی روشی است که برای درمان تنگی کانال نخاع نیز کاربرد دارد. اولتراسوند با آزاد کردن امواج صوتی عمیق زیر پوست کار می‌کند. پزشک یک ژل را برای قادر ساختن دسته‌ی سونوگرافی برای حرکت بدون اصطکاک در ناحیه دردناک گردن یا کمر اعمال می‌کند. اولتراسوند یک حرارت ملایم ایجاد می‌کند که گردش خون را افزایش می‌دهد و می‌تواند باعث کاهش گرفتگی عضلات یا اسپاسم‌ها، تورم، سفتی و درد شود.

تزریق اپیدورال

تزریق کورتیزون به فضای بیرون دیورا (فضای اپیدورال) می‎تواند به طور موقت علائم تنگی کانال نخاع را از بین ببرد. برخی مطالعات اخیر، اثربخشی درازمدت این تزریقات را مورد تحقیق قرار داده‌اند و برخی نگرانی‌ها در مورد استفاده از تزریق کورتیکواستروئید برای بیماران در معرض خطر پوکی استخوان و شکستگی‌های مرتبط وجود دارد. در حالی که این روش هنوز یک گزینه اصلی است که توسط بسیاری از پزشکان پیشنهاد می‌شود، مانند اکثر درمان‌ها، در این درمان هم خطرات و هم مزایا وجود دارد.

تمرینات

یک برنامه مناسب برای ورزش، یک جزء در تقریبا هر برنامه درمان تنگی کانال نخاع است. در حالی که تمرینات تنگی کانال نخاع علاج نیستند، مهم است که بیماران فعال باقی بمانند و به علاوه از عدم فعالیت ضعیف و ناتوان نشوند. باید به آرامی شروع کنید و در طول زمان، قدرت و تحمل را ایجاد کنید. برای مثال:

چرخش زانو

برای انجام این ورزش، به پشت دراز بکشید و زانوها را خم کنید و هر دو کف پا را صاف روی زمین قرار دهید. زانوها را به آرامی تا آنجا که می‌توانید به سمت چپ بچرخانید تا جایی که علائم افزایش نیابند. سپس به آرامی زانوها را به سمت راست بچرخانید. این مجموعه تمرین را در 3 ست 1 تایی انجام دهید.

حرکت پل

برای انجام این ورزش، به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید و بازوهایتان را مجاور بدنتان قرار دهید و کف پاها را روی زمین بگذارید. باسن خود را فشار دهید و مفاصل ران را از زمین بلند کنید، تا بالا تنه را روی یک خط مورب صاف کنید. این حالت را به مدت 5 ثانیه نگه دارید، سپس به آرامی باسن را دوباره روی زمین بیاورید. این مجموعه تمرین را در 3 ست 1 تایی انجام دهید.

عمل جراحی تنگی کانال نخاعی

---

در اغلب موارد تنگی پیشرفته نخاعی، برای درمان علائم، یک عمل جراحی دکمپرشن ضروری است. پزشک احتمالا جراحی دکمپرشن را برای کاهش فشار توصیه می‌کند. این جراحی ممکن است از جلو یا عقب گردن انجام شود. این شامل حذف مقداری از دیسک، استخوان و یا بافتی است که ممکن است روی ریشه‌های عصبی فشار وارد کنند. استخوان‌های مهره اغلب از طریق جراحی متصل می‌شوند (جوش دادن) تا در ستون فقرات ثبات ایجاد شود.