در این مقاله، به آسیب های غضروفی مفصل مچ پا و انواع درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا به صورت مفصل اشاره شده است. التهاب غضروف مفصلی قاپ و جدا شدن آن از جمله آسیب های غضروفی مچ پا می باشد. این آسیب می تواند ناشی از چرخش مچ پا به داخل یا خارج باشد. آسیب های ناشی از چرخش داخلی باعث بروز التهاب غضروف مفصلی در سطح میانی می شود که می تواند به شکل شکستگی همراه با در رفتگی خفیف یا جدا شدن قطعه ای از استخوان باشد. سطح مفصلی می تواند تا 180 درجه منحرف شود، طوری که روبروی سطح استخوان قاپ قرار گیرد.
آسیب های غضروفی مفصل مچ پا چیست؟
مفصل مچ پا مانند همه مفصل ها در بدن توسط غضروف به هم متصل شده اند. غضروف ها به دلیل لغزندگی ونرم بودن باعث لغزیدن استخوان ها روی یکدیگر در هنگام حرکت مفصل میشوند. هرگونه جراحت روی غضروف باعث آسیب دیدگی آن میشود. پس از آسیب دیدگی مچ پا، بیمار باید برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا به پزشک مراجعه کند.
انواع آسیب های غضروفی مفصل مچ پا
مفصل مفصل مچ پا به دلیل اینکه درمعرض کار بیشتری است مستعد آسیب دیدگی بیشتری در بدن میباشد .رگ به رگ شدن مفصل مچ پا هنگام پیچ خوردگی مچ پای شما به سمت داخل اتفاق می افتد. انواع دیگری از جراحت ها میتواند باعث آسیب دیدگی مفصل مچ پا بشود ومعمولا در اثر انجام فعالیت هایی چون راه رفتن روی یک سطح نا هموار اتفاق می افتد. آسیب های غضروفی معمولا براساس محل ،اندازه وعمق آسیب متفاوت میباشد. ممکن است ضخامت آسیب های غضروفی کم باشد در این صورت فقط لایه ها ی رویی غضروف آسیب دیده است وممکن است این آسیب دیدگی ها عمیق باشد در این صورت قسمت های زیرین غضروف ها هم دچا رآسیب میشوند.علائم این بیماری کاملا متفاوت میباشد اما در صورت آسیب با علائمی مانند دردهای شدید ،تورم وسفتی همراه است . پارگی غضروف ها میتواند باعث ازبین رفتن غضروف ها وگرفتگی مفصل مفصل مچ پا میشود. این مشکل باعث گرفتگی وقفل شدن مفصل مچ پا در هنگام ،درد وناتوانی در راه رفتن هنگام انجام فعالیت میباشد.ومعمولا بسیار دشوار است که بتوانیم به حالت طبیعی قبل خود بازگردیم. دربزرگسالانی که دچار کم خونی هستند واستعداد کمی دراحیا بدن خود دارند آسیب دیدگی مفاصل به طور طبیعی بهبودنخواهد یافت ونمیتواند به خوبی با این آسیب دیدگی مقابله کند. این افراد برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا خود باید به پزشک مراجعه کنند.
علائم و تشخیص
– درد در هنگام تمرین و پس از آن.
– تورم و حساسیت مچ پا.
– بی حسی موضعی در مفصل مچ پا ناشی از التهاب غضروف مچ پا.
– محدودیت حرکت مچ پا.
– تأیید تشخیص با انجام پرتونگاری.
براساس معایناتی که برروی مفصل مچ پا درکلینیک هاانجام میشود تشخیص نوع آسیب دیدگی براساس نوع آسیب دیدگی و میزان ظریف بودن این آسیب دیدگی ها متفاوت میباشد . برای تشخیص آسیب دیدگی ها میتوان از عکس برداری توسط اشعه ایکس استفاده کرد اما این نوع تصویربرداری نمیتواند به طور دقیق تمام جزئیات رانشان دهد وبرای مشخص شدن جزئیات باید از شیوه ام آر آی استفاده کنیم . بعد از تشخیص، درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا با توجه به انتخاب نحوه درمان توسط پزشک ،شروع خواهد شد.
درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا
معمولا درمراحل اولیه درمان باید تلاش کنیم تا مفصل مچ پا به طور فیزیکی بهبود یابد تا بتواند فعالیت های طبیعی خود را انجام دهد. ترکیبی از داروها ضد التهاب ، استفاده از آتل برای محافظت از مفصل مچ پای آسیب دیده بسیا ر مناسب میباشد. فیزیوتراپی برای بازگشت قدرت به مفاصل وانجام تمرینات برای بازگشت بدن به حالت طبیعی بسیا ر موثر است.درمان های دیگر مانند فراوا درمانی هم مفید میباشد. آسیب دیدگی غضروف میتواند باعث التهاب درمفاصل و نوار سینویم شود اگر این التهاب ودر د بسیار شدید باشد میتوان با تزریق استروئید درمحل درد از در د آن بکاهیم. اگر چه این درمان ها در اکثر بیمارها نتیجه بخش میباشد اما در تعداد کمی ازبیمارها نا موفق میباشدودربیمارانی نتیجه بخش نیست که دچار پارگی غضروف وازبین رفتن آنها شده است دراین موارد بیمارنیاز به جراحی داردباتکنولوژی های جدید این عمل جراحی بوسیله آرتروسکوپی یا عمل بسته انجام میشود ومعمولا بیمار بیهوش خواهد شد. همه غضروف های آسیب دیده وجراحات ازبین میرود وسطح غضروف هموار وصاف میشود.اگر ضخامت آسیب ها شدید باشد بطوریکه استخوان قابل مشاهده باشد غضروف به طور طبیعی بهبود نخواهد یافت . دراین بیماران غضروف جدید ی پیوند زده میشود تا بافت های زخمی را برای بهبودی تحریک کند اگرچه اتصال غضروف های طبیعی به مفصل بطور کامل نتیجه بخش نمباشد اما در 80 درصد بیماران بهبودی مشاهده میشود.درحالیکه پیوند غضروف های طبیعی به مفصل مچ پا در بزرگسالان به طور طبیعی احیا نمیشود اما این روش برای بیمارانی انتخاب میشود که بدن آنها استعداد احیا وغضروف سازی دارد. این عمل جراحی هنوز به صورت آزمایش انجام میشود تا میزان موفقیت یا شکست آن ارزیابی بشود دراین مرحله تعداد کمی از بیماران دارای علائمی بدی هستند ومجبور به انجام این عمل جراحی برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا میباشند.
– بیمار باید به اندازه کافی استراحت داشته باشد.
– در آسیب های نوع حاد که استخوان جابجا نشده است، پزشک برای درمان آسیب غضروف مچ پا، مچ پا را بی حرکت می کند.
– آرتروسکوپی مچ پا، که در آسیب های نوع مزمن غضروف مچ پا ارزشمند است.
– جراحی در صورت بروز در رفتگی های حاد و ناتوانی در مچ پا در موارد مزمن.
منبع: کتاب پیشگیری و درمان آسیب های ورزشی
درمان با عمل جراحی
عمل جراحی برای غضروف های آسیب دیده شامل مواردی مانند عمل جراحی بوسیله آرتروسکوپی ، تحریک مغز استخوان ،موزاییک پلاستی mosaicplasty ، پیوند استخوان . جراحی هایی که برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا ، اشاره شد به صورت کلی در ادامه توضیح داده میشود.
تحریک مغز استخوان
این عمل جراحی برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا، با ایجاد یک سوراخ کوچک درون استخوان زیر غضروف های آسیب دیده بوسیله یک مته انجام میشود.آزادسازی استخوان ازداخل استخوان شروع میشود وبه سمت غضروف آسیب دیده جایی که لختگی خون اتفاق افتاده انجام میشود. این استخوان جدید شروع به تحریک موادداخل غضروف جدید میکند. از نقاط ضعف تحریک مغز استخوان این است که در بازسازی غضروف های جدید ،غضروف فایبرو کارتیلاژ fibrocartilage به جای غضروف هیالین hyaline ساخته وخطر آن هم این است که غضروف ،های لاین به انعطاف پذیری غضروف های فایبرو کارتیلیج نمی باشد وبعد از گذشت چند سال امکان ساییدگی آنها ونیاز به عمل جراحی مجدد وجود دارد.
عمل جراحی موزاییک پلاستی mosiacplasty
دراین روش یک میخ کوچک ازکنار مفصل زانو وارد غضروف های سالم میشود و با برطرف کردن غضروف های آسیب دیده جایگزین آنها میشود.این عمل جراحی دربیشتر افراد نتیجه بخش میباشد. اگرچه این عمل جراحی برای درمان قسمت کوچکی از غضروف ها موثر میباشد در این جراحی برای برداشتن غضروف سالم قسمتی ازبدن آسیب میبیند .قبل از انجام این جراحی برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا ،جراح درمورد نقاط قوت وضعف این روش شما را آگاه میکند.
آرتروسکوپی مچ پا
جراحی آرتروسکوپی برای موردهای خاصی انجام میشود. براساس نوع آسیب دیدگی خاص ،بیمار بعد از انجام عمل جراحی برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا، باید از یک آتل برای محافظت از مفصل مچ پای خود استفاده کند وهمچنین برای جلوگیری از فشار بدن روی مفصل مچ پا باید از یک چوبدستی هنگام ایستادن وراه رفتن استفاده کند.تسکین درد بیمار به طور معمول 2 هفته بعد از اینکه جراحت ها به طور کامل بهبود پیدا کرد انجام میشود. درابتدا بیمار باید تمرینات حرکتی انجام دهد بتواندماهیچه های خود را بکشد و به سرعت مانند قبل از آسیب دیدگی بتواندوزن بدن خود را تحمل کند. انجام تمرینات فیزیوتراپی به بیمار درانجام فعالیت های روزانه و درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا، کمک شایانی میکند.
بعد از عمل
بعد از درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا ، بعضی ازبیماران براساس عمق آسیب دیدگی وعمل جراحی که انجام داده اند 2 هفته بعد از آسیب دیدگی میتوانند بدون نیاز به چوبدستی راه بروند. استفاده از آتل زمانی نیاز میباشد که بیمار بخواهد به سرکار برود ومشغول به کار شود . توانبخشی مفصل بیمار در این مرحله با انجام حرکات کشش و آب درمانی افزایش پیدا میکند .به طور معمولی انجام کارهای سنگین برای بیمار میتواند بین 4 تا 6 هفته بعد از عمل جراحی انجام شود زمانیکه بیمار تاحدودی توانمند شده است .
توانبخشی
بعد از عمل جراحی آرتروسکوپی بیمار در هفته اول ودوم نباید روی پای خود بایستد چون فشار وزن بدن برروی مفصل مچ پا مضر میباشدوانجام فعالیتهای شغلی بیمار میتواند 6 هفته بعد ازعمل انجام شود وبیمار میتواند فعالیت هایی را به کارهای خود اضافه کند.
نتیجه درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا
به طور معمول دوره احیای بیمار بعد از درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا بر اساس نوع آسیب دیدگی و جراحی بیمار متفاوت میباشد. درمورد ابتلا به آرتروز در بیماران پس از ، نابودشدن غضروف ها مخصوصا در جراحاتی که غضروف فایبروکارتیلاژ fibrocartilage به وجود می آید و عملکردش مانند غضروف هیالین hyaline نمیباشد نگرانی هایی وجوددارد. اما در اکثر بیماران حذف غضروف های پاره شده و جایگزینی غضروف های سالم نتیجه بخش بوده است وغضروف ها عملکرد طبیعی خودرا انجام میدهند .نتیجه جراحی برای درمان آسیب های غضروفی مفصل مچ پا، که برروی غضروف های ازبین رفته انجام میشود بهتر از نتیجه ای میباشد که برروی غضروف های پاره شده انجام میشود.
