“درد کف پا”، شامل درد در هر نقطه میان پاشنه و بخش توپی پا است. اگر چه این تعریف غیرتخصصی است، اما اکثر دردهای کف پا ناشی از فشار و یا التهاب فاسیای پلنتار (رباط طولانیدر کف پا) می‌باشد. این بیماری به عنوان التهاب پلانتار شناخته شده است و گاهی اوقات با بروز خار پاشنه در ارتباط است. برای درمان درد خار پاشنه روش های مختلفی وجود دارد.
در اغلب موارد، درد کف پا به دلیل راه رفتن بیش از حد، کفش نامناسب، اضافه وزن و یا آسیب شدید بروز می‌کند. اگر درد کف پا بیش از چند روز ادامه یابد، برای درمان و جلوگیری از بدترشدن وضعیت پای خود، به یک جراح متخصص پا و مچ پا مراجعه کنید.
اگرچه درمان‌های خانگی برای درد خفیف پا اغلب به‌خوبی جواب می‌دهد، اما درمان کامل آن زمان زیادی می‌طلبد. درد شدید پا باید توسط پزشک بررسی شود، به خصوص اگر این درد ناشی از آسیب و جراحت باشد.
علائم درد کف پا
بامشاهده اولین نشانه از این علائم به پزشک متخصص پا (پودیاتریست) مراجعه کنید. غیر از درد کف پا، سایر علائم احتمالی عبارتند از:
- احساس سوزش در قوس کف پا
- مشکل ایستادن بر روی انگشتان پا
- التهاب
- افزایش درد پس از خوابیدن و استراحت
- قرمزی
- حرارت کف پا
- درد موضعی در بخش توپی پا
- درد و یا تیر کشیدن شدید در انگشتان پا
- افزایش درد هنگام خم کردن انگشتان پا
- سوزن سوزن شدن و بی حسی در انگشتان پا
- دردناکی
- افزایش درد هنگام پابرهنه راه رفتن
- افزایش درد هنگام راه رفتن بر روی سطوح سفت
- افزایش درد هنگام سرپا ایستادن (قرار دادن وزن روی پای خود) یا هنگام راه رفتن، و کاهش درد هنگام بی‌حرکت ایستادن
- ضایعات پوستی
درد کف پا ممکن است ناشی از علت‌های مختلفی باشد. ارزیابی مناسب و تشخیص علت درد کف پا درتهیه برنامه درمانی ضروری است. راهنمای کلی برای تشخیص آن، مقایسه سمت مجروح با سمت سالم پا است. این آسیب ممکن است به صورت یک توده مشخص یا یک شکاف در آن محل و یاحساس به لمس بودن آن نقطه (ناشی از التهاب) نمایان شود. همچنین نوع درد، علل و شدت درد، شاخص خوبی برای تعیین شدت جراحت می‌باشد.
علت درد کف پا چیست؟
آسیب، فعالیت بیش از حد، یا عوارضی که موجب التهاب در استخوان، رباط و تاندون پا می‌شوند، ممکن است باعث بروز درد پا شود. آرتروز علت شایع درد پا است. آسیب وارده به اعصاب پا نیز ممکن است باعث درد و سوزش شدید، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن (نوروپاتی محیطی) شود.
علل شایع درد کف پا عبارتند از:
- رگ به رگ شدن و کشیدگی
- نقرس
- زگیل
- تاول، میخچه و پینه
- پینه شست پا
- فرو رفتن ناخن در گوشت
- التهاب فاسیای پلانتار(درد پاشنه)
- نوروما مورتون
- متاتارس
- آرتریت
- آسیب‌های تاندون آشیل
- ادم
- جسم خارجی
- عوارض پای دیابتی
- استخوان‌های شکسته و یا ترک خورده (شکستگی)
درمان درد کف پا با تمرینات ورزشی
تمرینات کششی رایج که می‌تواند به پیشگیری، تسکین و یا درمان درد کف پا کمک کند، عبارتند از:
کشش فاسیای پلانتار: در حالی که نشسته‌اید، بر روی زانو پاهای خود را به صورت ضربدر قرار دهید به طوری که پای دردناک در بالای پای سالم قرار بگیرد. انگشتان پای دردناک را گرفته و آن‌ها را به آرامی به سمت خود بکشید، در حالی که دست دیگر خود را بر روی فاسیای کف پا گذاشته‌اید. این حرکات ورزشی برای درمان کف پا را به مدت ده ثانیه و بیست بار تکرار کنید.
خم کردن پا: انجام این تمرین قبل از بیرون آمدن از رختخواب به شما توصیه می‌شود (زمانی که اغلب درد ناشی از التهاب فاسیای پلانتار را احساس می‌کنید). این تمرین را به مدت ده ثانیه و بیست بار تکرار کنید.
کشش روی غلتک: در ابتدا این تمرین باید در حالت نشسته بر صندلی یا بر لبه تخت انجام شود. با کف پای خود یک توپ تنیس یا وردنه را 10 بار به جلو و عقب بغلتانید، سپس با پای دیگر این عمل را تکرار کنید. پس از آن که برای مدتی این تمرین را انجام دادید، در حالت ایستاده نیز آن را انجام دهید.
تشخیص اشتباه
نشانه کلاسیک گرفتگی عضلات پا در شب: علامت گرفتگی عضلات ساق پا (به خصوص در شب) نشانه کلاسیک دیابت پنهان است. با این حال، عوامل مختلف دیگری نیز وجود دارد.
کم تشخیصی کمبود ویتامین B12: عارضه کمبود ویتامین B12 ممکن است تشخیص اشتباه برای عوارض مختلفی مانند MS (مولتیپل اسکلروزیس) باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
درصورت مشاهده موارد زیر بلافاصله برای انجام معاینات پزشکی اقدام کنید:
- پا درد یا تورم شدید پا
- زخم باز یا زخمی که ترشحات چرکی دارد.
- نشانه‌های عفونت مثل قرمزی، گرمی و حساسیت به لمس در آن ناحیه، یا تب بالاتر از 37.8 درجه
- ناتوانی از راه رفتن و یا قرار دادن وزن خود بر روی پاها
- ابتلاء به دیابت و هر گونه زخمی که التیام نیافته و یا عمیق، قرمز، متورم و یا گرم و حساس به لمس است.
به پزشک مراجعه کنید اگر:
- پای شما دچار ورم مداومی باشد که دو تا پنچ روز پس از انجام درمان خانگی هنوز بهبود نیافته است.
- دچار درد مداومی هستید که پس از چندین هفته هنوز بهبود نیافته است.
- دچار سوزش و درد، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن، به ویژه در اکثر یا تمام قسمت‌های انتهایی پا هستید.
ده روش برای جلوگیری از درد کف پا
با 10 راهنمایی ساده، یک گام از درد پای خود جلوتر باشید:
1. راحتی پا را مقدم بشمارید
مطمئنا” شما می‌خواهید کفش‌هایتان عالی به نظر برسند، اما لازم است برای پای شما نیز مناسب باشند. در این صورت شما با پوشیدن آن‌ها احساس بهتری خواهید داشت و از کفشهای خود راضی‌تر خواهید بود.
هنگامی که مشغول خرید کفش هستید و یک جفت کفش زیبا و پر زرق و برق (امادرد آور و آزاردهنده) توجه شما را جلب می‌کند، با بی‌اعتنایی از آن صرف نظر کنید. مهم نیست که چقدر از مدل آن خوشتان آمده باشد.
2. ارزیابی اثر کف پا
این آزمایش ساده به شما کمک خواهد کرد که بهترین کفش را برای خود انتخاب کنید.
پای خود را کمی خیس کنید. روی یک پاکت کاغذی بایستید و سپس گام بردارید. به تصویر رد پای خود نگاه کنید. اگر نیمی از قوس کف پای خود را ببینید، شما دارای کف پای نورمال یا یک قوس معمولی هستید. اگر تقریبا” تمام پای خود را ببینید، شما دارای کف پای صاف هستید. اگر فقط یک خط نازک اتصال بین بخش توپی پا تا پاشنه را ببینید، کف پای شما دارای قوس زیاد است. هنگام انتخاب کفش، نوع کف پای خود را به خاطر داشته باشید.
3. کفش مناسبی برای قوس زیاد کف پا انتخاب کنید
کفشهای دارای بند، سگک و یا تسمه بهترین انتخاب برای این نوع کف پا می‌باشد. به دنبال کفش‌هایی باشید که دارای بالشتک اضافی و یک کفی طبی کفش یا کفی نرم است. کفش‌هایی که دارای محافظ کف پا و پاشنه کمی بلند هستند می‌توانند به حفظ فرم مناسب پاهای شما کمک کنند.
4. استفاده از کفی‌های کفش مناسب برای کف پای صاف
با یک پزشک متخصص برای ساخت و تهیه کفی سفارشی برای داخل کفش خود مشورت کنید. اگرچه ممکن است برای شما پرهزینه باشد، اما این کفی‌های سفارشی واقعا” می‌تواند برای شما کارساز باشد. همانطور که “رید” می‌گوید، آن‌ها مانند عینک برای پای شما هستند.
5. وقتی یک کفش برای رفع مشکل پا وجود دارد، پس آن را بپوشید
اگر شما درهفته سه بار یا بیشتر به دویدن و یا بازیهای ورزشی خاص مشغول هستید، می‌توانید با پوشیدن کفشی که فقط برای آن فعالیت ساخته شده است، پای خود را درمان کنید.
به عنوان مثال کفش مخصوص و مناسب دوندگی، می‌تواند به جلوگیری از درد پاشنه پا، شکستگی‌های استرسی و سایر مشکلات پا، که دونده‌ها گاهی به آن دچار می‌شوند، کمک کند. کفش ورزشی خود را هنگام فرسودگی تعویض کنید.
6. ترک عادت پوشیدن “پاشنه بلند”
“بومن” می گوید: “پاشنه تیز 12 سانت برای هیج کسی مناسب نیست. این کفش فشار وزن بدن را به جلوی پا منتقل می‌کند و باعث درد پا می‌شود. همچنین کفش پاشنه بلند، باعث می‌شود شما سریع‌تر دچار زگیل،میخچه و سایر مشکلات پا شوید”.
اگر عاشق کفش پاشنه بلند هستید، حداقل نوع کوتاه‌تر آن را استفاده کنید. (پاشنه 5سانت بهتر از پاشنه 10 سانت است.) ازپوشیدن کفشهای پاشنه بلند به صورت مرتب (هر روز) و یا مواقعی که باید برای مدت زمان طولانی سرپا بایستید، خودداری کنید. اگر کف پای شما صاف است، به‌جای کفش پاشنه بلند تنگ و باریک، نوعی را انتخاب کنید که پهن و جادار باشد.
7. از پوشیدن دمپایی لای انگشتی چشم پوشی کنید
دمپایی لای انگشتی یک انتخاب خوب برای محافظت از پای خود در رختکن حمام، محوطه استخر و ماسه گرم ساحل است. اما این نوع دمپایی می‌تواند باعث مشکلات بزرگی مانند درد پاشنه پا، التهاب تاندون و شکستگی‌های استرسی شود، به خصوص اگر کف پای شما صاف باشد.
از پوشیدن دمپایی لای انگشتیدر پیاده روی طولانی، ورزش و یا برای کار حیاط، اجتناب کنید. زیرا این دمپایی‌ها قادر به جذب کافی ضربه نبوده و برای حفاظت از قوس کف پا مناسب نیستند. اگر بند لای انگشتان شما موجب تحریک درد شود، ممکن است منجر به تاول و عفونت گردد. درصورت فرسودگی آن‌ها را تعویض کنید.
8. کاهش فشار
همانطور که “رید” می‌گوید، اضافه وزن می‌تواند منجر به خستگی عضلانی و همچنین درد پاشنه، کف پا وعضلات پا گردد.
اضافه وزن همچنین می‌تواند ساختار پا را تغییر دهد. ممکن است زائده استخوان (برجستگی که بر روی استخوان پا رشد می‌کند) در پای شما بوجود آید که می‌تواند دردناک باشد. همچنین این زوائد استخوانی می‌توانند منجر به التهاب پا و مچ پای شما شوند.
9. همیشه کفش بپوشید
از پابرهنه رفتن بپرهیزید. زیرا بر پای شما فشار وارد می‌سازد ونیز می‌تواند به زگیل کف پا و سندرم “پای ورزشکار” منجر شود. “رید” می‌گوید: “اگر با پای برهنه راه بروید، پای خود را در معرض برخورد با موانع قرار داده و پوست پای خود را مجروح خواهید کرد.”
10. گوشه‌های ناخن را کوتاه نکنید.
آیا می‌دانید بهترین راه برای کوتاه کردن ناخن پا چیست؟
ناخنهای خود را به صورت صاف و مستقیم کوتاه کنید. “بومن می‌گوید”: “اگر گوشه ناخنهای خود را به صورت گرد کوتاه کنید، ممکن است منجر به فرو رفتن ناخن در گوشت شود که در طول زمان بسیار دردناک خواهد شد.”
