اگر فرد کنترل کافی روی درد و سایر علائم نداشته باشد، الکتروتراپی – درمانی که پالسهای الکتریکی خفیف را به ناحیه دچار مشکل هدایت میکند- میتواند گزینه مناسبی باشد. الکتروتراپی شامل طیف وسیعی از درمانهایی است که از الکتریسیته برای کاهش درد، بهبود گردش خون، بهبود بافت، تقویت عضلات و بهبود رشد استخوان استفاده میکنند، و منجر به پیشرفتهایی در عملکرد فیزیکی میشوند. چند روش درمانی وجود دارد که ممکن است زیر چتر الکتروتراپی قرار گیرند. پزشک پس از ارزیابی و بحث با شما، ممکن است علاوه بر یک درمان فیزیوتراپی یا ورزش درمانی برنامه ریزی شده، یکی از درمانهای الکتروتراپی را توصیه کند.
چه زمان الکتروتراپی توصیه میشود؟
الکتروتراپی معمولا به همراه سایر درمانها به جای درمان به تنهایی استفاده میشود. برای افرادی که تحت فیزیوتراپی قرار میگیرند، الکتروتراپی میتواند به اندازه کافی درد را کاهش دهد تا فرد بتواند به صورت فعالتر در تمرینات هدفمند شرکت کند. الکتروتراپی یکی از گزینههای تسکین درد است که مورد توجه قرار گرفته زیرا خطرات بالقوه و عوارض جانبی داروهای مسکن آشکار شده است.
الکتروتراپی به طور کلی به منظور رفع درد مزمن و خستگی مزمن مورد استفاده قرار گرفته است:
- درد عصبی دیابتی
- فیبرومیالژیا
- سردرد میگرنی
- التیام زخم
- تحریک رشد استخوان
انواع الکتروتراپی
تمام دستگاههای الکتروتراپی شباهتهای خاصی، از جمله استفاده از قدرت باتری برای اعمال جریان به الکترودها را دارند. با این حال، درمانها در فرکانسها، طول موج و اثرات متفاوت هستند. موارد زیر بعضی از رایج ترین انواع روشهای الکتروتراپی هستند:
- تحریک الکتریکی عصب با عبور از پوست (TENS)
- تحریک الکتریکی عصب از زیر پوست (PENS)
- تحریک الکتریکی عضله (EMS)
- جریان مداخلهای (IFC)
- درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی (PEMF)
- تحریک گالوانیک (GS)
اولتراسوند و لیزر درمانی، با وجود اینکه جریان الکتریکی ارائه نمیدهند، اغلب در گروه الکتروتراپی یا طبقه بندی وسیعتر عوامل الکترو فیزیکی گروه بندی میشوند. با استفاده از اولتراسوند، امواج صوتی به طور مستقیم به ناحیه آسیب دیده هدایت میشوند تا سرعت بهبودی افزایش یابد. لیزر تراپی نیز ممکن است برای کمک به بهبود بافت استفاده شود، و درمان هدفمندتر و شدیدتری را فراهم کند. در زیر شرح روشهای الکتروتراپی که متخصص طب فیزیکی برای کمک به شما در دستیابی به اهداف پزشکیتان استفاده میکند، آمده است.
TENS چیست؟
الکتروتراپی میتواند انواع مختلفی داشته باشد، اما شایعترین نوع تحریک الکتریکی عصب با عبور از پوست یا TENS است.
درمان TENS به طور معمول از الکترودهایی استفاده میکند که بر روی پدهای کوچک قرار میگیرد و با سیمهایی به یک دستگاه باتری متصل میشوند. الکترودها در ناحیه دچار درد قرار میگیرند و جریان از طریق الکترودها ارسال میشود، که اعصاب حسی را تحریک و احساس سوزن سوزن شدن ایجاد میکند که احساس درد را کاهش میدهد. کنترل کننده دستی به فرد اجازه میدهد تا طیف وسیعی از گزینهها، از جمله جریان فرکانس بالا یا فرکانس پایین و همچنین الگوهای پیچیده تحریک را انتخاب کند.
پاسخ به TENS به طور گستردهای متفاوت است. در حالی که بسیاری از افراد TENS را یکی از بخشهای اصلی درمان خود میدانند، TENS برای همه افراد درد را از بین نمیبرد.
تحریک الکتریکی عضله باعث تقویت میشود
بازسازی بافت عضلانی هدف تحریک الکتریکی عضلانی، یا EMSاست. یک محرک عضلانی الکتریکی مشابه یک دستگاه معمولی TENS به نظر میرسد و الکترودهای متصل شده توسط سیم به محرک کوچک دارای توان باتری دارد. در EMS جریان به جای اعصاب، به طور مستقیم به عضلات تضعیف شده هدایت میشود و باعث میشود که عضلات بتوانند منقبض شوند و قدرت خود را به دست آورند. پس از آن که عضلات به طور قابل ملاحظهای تضعیف شدند یا برای شرایط کم خطرتر، مانند کشیدگی عضله، EMS میتواند برای توانبخشی مفید باشد.
در حالیکه EMS ممکن است به تدریج به تقویت عضله کمک کند، به افرادی که EMS را انتخاب میکنند، توصیه میشود از ادعاهای تبلیغاتی اغراق آمیز که EMS یک راه سریع برای افزایش قدرت عضلانی است، آگاه باشند.
درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی به جوش خوردن استخوان کمک میکند
بهبود عملکرد سلولی و کاهش درد، اهداف نوعی درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی یا PEMF میباشند. PEMF را میتوان پس از عمل جراحی فیوژن نخاعی برای بهبود رشد استخوان و افزایش توان جوش خوردن در افرادی که در معرض خطر رشد نامناسب استخوان هستند، استفاده کرد. درمانPEMF با بهبود جوش خوردن، میتواند از نیاز به جراحیهای بعدی جلوگیری کند.
گزارشات پزشکی همچنین مزایای درمان PEMF را برای افراد دارای کمر درد یا پا درد مداوم پس از جراحی کمر، وضعیتی که سندرم جراحی کمر شکست خورده نامیده میشود، نشان میدهد. تحقیقات همچنین توانایی PEMF برای کاهش درد زانو مربوط به آرتروز زانو را نشان میدهند.
جریان مداخلهای بهبودی را تسریع میکند
جریان مداخلهای (IFC) میتواند به عنوان یک شکل عمیقتر TENS در نظر گرفته شود. جریان مداخلهای از یک شکل موج حامل فرکانس بالا (4000 هرتز) استفاده میکند، که نسبت به TENS معمولی به عمق بیشتری از پوست نفوذ میکند، اما ناراحتی کمتر بیمار برای سطح تحریک را به همراه دارد. این امر منجر به یک سیگنال TENS مانند عمیق تر زیر پوست نسبت به یک TEN استاندارد میشود.
IFC برای درمان اختلالات گردش خون، بهبود دامنه حرکت و کاهش ادم و اسپاسم عضلانی استفاده میشود. برای ایجاد بهبود سریعتر، بعضی از بیماران ممکن است چندین بار در روز به مدت یک ماه پس از جراحی از این درمان استفاده کنند.
تحریک گالوانیک برای آسیبهای حاد
تحریک گالوانیک بیشتر در آسیبهای حاد و مربوط به آسیبهای بافتی عمده همراه با خونریزی یا تورم مفید است و همچنین برای درمان مشکلات تعادلی گوش استفاده میشود.
در مقایسه با تحریک الکتریکی عصب با عبور از پوست (TENS) و واحدهای IFC که جریان متناوب اعمال میکنند، محرکهای گالوانیک جریان مستقیم را اعمال میکنند.
الکترودها ممکن است به قسمتهای مختلف بدن، از جمله کمر و گوش متصل شوند. جریان مستقیم یک میدان الکتریکی را در ناحیه تحت درمان تولید میکند که به طور نظری جریان خون را تغییر میدهد. پد مثبت مانند یخ رفتار میکند، و باعث کاهش گردش خون به ناحیه زیر پد و کاهش تورم میشود. پد منفی مثل گرما رفتار میکند، و سبب افزایش گردش خون میشود که برای سرعت بخشیدن به بهبوی طراحی شده است.
اولتراسوند درمانی
فرکانسهای مورد استفاده در اولتراسوند چنان بالا هستند که شما نباید کار کردن ماشین را به هیچ وجه احساس کنید. فرآیند بهبودی از آسیب، صرف نظر از بافت آسیب دیده، شامل مجموعهای از مراحل پیچیده در بافتهای بدن است. اعتقاد بر این است که ارتعاشات مکانیکی از دستگاه اولتراسوند میتواند توانایی بدن برای بهبود بافتها را بیشتر کند. پزشک ژل سردی را به ناحیه آسیب دیده اعمال خواهد کرد، اما این ژل صرفا برای کمک به انتقال امواج صدا از طریق سطح پوست میباشد. اساسا این کار کمک میکند تا درمان روی ناحیهای که مورد نیاز است، انجام شود. اگر در هر مرحله احساس ناراحتی کردید، لطفا فیزیوتراپیست خود را مطلع کنید.
تحریک الکتریکی عصب از زیر پوست به عمق بیشتری نفوذ میکند
اگر تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS) موفق واقع نشود، تحریک الکتریکی عصب از زیر پوست و تحریک الکتریکی عضلانی دو روشی هستند که ممکن است توصیه شود. تحریک الکتریکی عصب از زیر پوست به اعمال تحریک الکتریکی از طریق سوزنهای کوچک اشاره دارد که به پوست نفوذ میکند.
همانند TENS، سیمهای کوچک به یک محرک الکتریکی دارای باتری متصل میشوند. یک تفاوت کلیدی این است که الکترودهای سوزنی، جریان را به اعصاب و یا ماهیچههای زیر پوست نزدیکتر میکنند و حساسیت عصبها را به درد کمتر مینمایند.
در حالی که بعضی از افراد بلافاصله پس از درمان بهبودی را مشاهده میکنند، ممکن است نیاز به چندین درمان وجود داشته باشد. درمان معمولا حدود نیم ساعت طول میکشد. رفع اسپاسم عضلانی ناشی از PENS میتواند دامنه حرکتی وسیعتری را ایجاد کند، که منجر به عملکرد فیزیکی کلی بهتر میشود.
تفاوتهای قابل توجهی در ماندگاری رهایی از درد در اثر PENS وجود دارد. درمان برای بسیاری از افراد طولانی مدت است، اما برخی دیگر نیاز به مراجعه مکرر دارند.
آیا الکتروتراپی خطرناک است؟
شايعترين عارضه جانبی الكتروتراپی، تحريك پوست يا بثوراتی است كه در اثر چسبهای الكترود يا نوار نگهدارنده الكترود در محل ایجاد میشود. استفاده بیش از حد از الکتروتراپی ممکن است احساس سوزش در پوست را ایجاد کند. دستورالعملهای مربوط به مدت زمان درمان باید با دقت دنبال شود تا از یک مشکل جلوگیری شود.
سوالات رایج
برخی از سوالات رایج درباره الکتروتراپی عبارت اند از:
مشاوره با پزشک قبل از انجام الکتروتراپی چه اهمیتی دارد؟
پیش از شروع هر نوع الکتروتراپی با تجهیزات، لازم است بررسیهای ضروری توسط پزشک انجام شود. پزشک نوع الکتروتراپی لازم که برای مشکل خاص شما مناسب است را تشخیص میدهد و تعیین مینماید. این کار احتمال هرگونه عوارض جانبی را از بین میبرد. پزشک همچنین میتواند در مورد روش مناسب برای استفاده از محصولات درمان شما را راهنمایی کند. راهکار درمان موثر EMS و TENS قرار دادن مناسب الکترودها است.
به عنوان یک روش جایگزین، میتوانید درمان از یک پزشک نیز دریافت کنید. پزشکان میتوانند مشکل اصلی را تشخیص داده و درمان مناسب برای هر بیمار را طراحی میکنند. دریافت درمان از یک پزشک مجرب نه تنها کسب نتایج موثری را تضمین میکند، بلکه از بروز مشکلاتی که فرد میتواند در صورت انجام درمان در خانه با آنها مواجه شود، جلوگیری نماید.
این روش برای چه کسانی مناسب نیست؟
تحریک الکتریکی نباید روی نواحی بدخیم یا نواحی دارای پوست ترک خورده یا عفونت اعمال شود. کبودی، خونریزی، یا عفونت ممکن است با انواع روشهای الکتروتراپی که به پوست نفوذ میکنند، همراه باشد.
قرار دادن پدها روی قلب و یا روی ضربان ساز قلب باعث ایجاد آریتمی قلبی میشود و قرار دادن آنها روی شکم زن باردار میتواند منجر به آسیب جنین شود. در واقع به طور کلی توصیه میشود که افراد دارای ضربان ساز قلب و زنان باردار از انجام الکتروتراپی اجتناب کنند. قرار دادن پدها روی گلو میتواند باعث فشار خون پایین شود. استفاده از الکتروتراپی در حین رانندگی توصیه نمیشود.
چه مدت طول میکشد؟
به طور معمول یک جلسه درمانی بسته به نیازهای فردی شما، بین 10 تا 20 دقیقه طول میکشد.
چند جلسه درمانی باید داشته باشید؟
تعداد جلسات به شرایط و نیازهای فرد بستگی دارد. این مسئله در جلسه فیزیوتراپی با شما بحث خواهد شد.
آیا مجبور به درآوردن لباسهایتان هستید؟
پزشک نیاز به مشاهده پوست ناحیهای که باید درمان شود، دارد. اگر موافق انجام درمان طول موج کوتاه پالسی باشید، باید لباسهایی را با خود بیاورید که معاینه و درمان ناحیه را برای شما راحتتر کند.