هیدرو تراپی، هیدرودرمانی یا همان آب درمانی شیوهای از معالجه است که شامل راه رفتن، انجام حرکات ورزشی در آب و خصوصا فیزیوتراپی در استخر میباشد. در هیدرودرمانی از خواص حرارتی و مکانیکی آب برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشود. این روش درمانی از طریق واکنش بدن به فشار ناشی از آب، به محرکهای گرم و سرد، به تاثیرات مثبت خود آب، ماندن طولانی در آب گرم، کاهش حساسیت بدن به درد و بهبود جریان خون صورت میگیرد. هیدرو تراپی با آب گرم علاوه بر این که موجب تسکین و آرامش بدن میشود فعالیت ارگانهای داخلی بدن را نیز کاهش می دهد. هیدرو تراپی با آب سرد نیز موجب جوانسازی، تحریک و افزایش فعالیتهای اندامهای داخلی بدن میشود. دوش آب گرم و جکوزی انواع هیدرودرمانی هستند که معمولا به افرادی که از درد عضلات رنج میبرند بسیار توصیه میشود.
انواع هیدروتراپی
هیدرو تراپی خارجی
آب درمانی یا هیدرو تراپی خارجی شامل قرار دادن آب یا یخ بر بدن و یا غوطهور کردن بدن در آب میباشد. هیدرو تراپی مبتنی بر دما شامل استفاده از تاثیرات مختلف آب سرد و گرم بر پوست و بافتهای نهفته و درنهایت کاهش درد است.
ماساژ آب
ماساژ آب که با آب گرم صورت میگیرد شامل استفاده از ماساژ شیمیایی، مکانیکی و حرارتی در بدن میباشد. از مزایای این روش درمانی میتوان به بهبود گردش خون، تسکین درد، تنش و شل شدن عضلات بدن اشاره کرد. ماساژ آب موجب کاهش درد در بافتهای نرم و عضلات و دردهای ناشی از آسیب و آرتروز میشود.
پوششهای بدنی سرد و گرم
رپهای سرد و گرم یا همان پوششهای بدنی سرد و گرم معمولا جهت درمان دردهای مختلف بدن، التهاب موضعی و تب استفاده میشوند. این پوششها مجهز به آستر کتان هستند که با آب سرد و گرم مرطوب شده و به راحتی ناحیه درمان را میپوشانند.
کیسه آب گرم و سرد
این کیسهها را میتوان به راحتی با آب سرد، آب گرم یا آب جوشانده گیاهان پر و دوباره خالی کرد. به عبارت دیگر این کیسهها یکبار مصرف نبوده و میتوان آنها را بهراحتی روی ناحیه آسیب دیده و تحت درمان قرار داد. کیسههای آب گرم موجب بهبود جریان خون میشوند و تاثیر چشمگیری در درمان بیماری آرتروز، پوکی استخوان و سایر دردها دارند. از دیگر مزایای کیسه آب گرم میتوان به افزایش جریان خون و رفع مواد شیمیایی آلوژنیک و درنهایت شل شدن عضلات اشاره کرد.
فواید آب درمانی در درمان بیماریهای اسکلتی عضلانی
در این قسمت به معرفی برخی از مزایای آب درمانی در استخر، جکوزی باشگاه یا مطبهای فیزیوتراپی و حتی وان آب گرم حمام میپردازیم.
تسکین درد
هیدروتراپی نوعی درمان طبیعی است که با تحریک اندورفینهای موجود در بدن موجب کاهش و کنترل درد میگردد. آب درمانی با کاهش علائم جدی و فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک میتواند درد را تسکین و کاهش دهد.
آرتروز
طبق تحقیقات، امروزه بیش از 20 میلیون فرد در دنیا به بیماری دردناک آرتروز مبتلا هستند. از آنجایی که درمانهای آرتروز بسیار هزینهبر میباشد، بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه اغلب به دنبال روشهای مختلف درمان علائم آرتروز هستند. شایان ذکر است هنگامی که علائم بیماری آرتروز روماتوئید و همچنین آستئوآرتریت با درمانهای سنتی کاهش نیابد، با آب درمانی آرتروز به راحتی و با موفقیت قابل درمان خواهند بود.
کمر درد
قرار دادن کمپرسهای سرد و گرم در ناحیه آسیب دیده تاثیر خوبی در درمان کمر دردهای حاد خواهند داشت. کمپرس گرم موجب افزایش جریان خون به ناحیه آسیب دیده و شل شدن عضلات و کمپرس سرد موجب کاهش التهاب میگردد.
درد حاد
از کاربردهای گسترده هیدرو درمانی میتوان به درمان دردهای حاد نظیر بیماری سندروم پیچیده درد موضعی آرترویت روماتوئید و دردهای بعد از بیهوشی و عمل اشاره کرد. مزایای آب درمانی عبارتند از: رفع گرانش، تاثیر مثبت غوطهوری بدن در آب، شل شدن عضلات بهمدت 24 ساعت و کاهش فشردگی مفاصل.
توانبخشی زانو
در زانو درد، ماهیچهها ضعیف میشوند و در نتیجه این ضعف باعث ایجاد درد زیادی در قسمت زانو میشود. آب درمانی زانودرد یکی از بهترین روشها برای تقویت ماهیچهها و درمان زانو درد به شمار رود.
فتق دیسک
هیدروتراپی برای فتق دیسک یکی از روشهای درمان طبیعی است که موجب بهبود بیماری فتق دیسک میگردد.
تمرینات ورزشی موثر در هیدرو تراپی
آب درمانی شامل انواع خاص روشها و حرکات درمانی است که معمولا به منظور کاهش درد در آب استخر انجام میشوند. این حرکات که منحصرا برای بهبود بیماری درنظر گرفته شدهاند با تقویت عضلات مانع بازگشت مجدد درد میشوند. تعدادی از ورزشهایی که در آب درمانی استفاده میشود، عبارتند از:
تقویت عضلات
برای انجام این ورزش مراحل زیر را دنبال کنید:
- روبهروی دیوار استخر بایستید کمر خود را صاف نگهدارید.
- پای راست خود را از پشت بلند کنید.
- بدون چرخش مچ پا، تا جاییکه امکان دارد پا را بلند کنید.
- سپس پا را پایین بیاورید.
- پای چپ باید کف استخر ثابت باشد.
- 10 بار این حرکت را تکرار و سپس موقعیت پاها را تعویض کنید.
انجام حرکت ورزشی سوپرمن رو به دیوار
برای انجام این ورزش مراحل زیر را دنبال کنید:
- روبهروی دیوار استخر بایستید و دستان خود را لبهی استخر قرار دهید.
- در حالیکه پاها کاملا صاف و کشیده است به تدریج خود را از لبه استخر جدا کنید.
- بدن باید به حالت سوپرمن در آب شناور باشد.
- قبل از اینکه پاها را پایین بیاورید چند ثانیه خود را در این حالت حفظ کنید.
- 5 تا 10 بار این حرکت را تکرار کنید.
- هنگام انجام حرکت مراقب باشید که خیلی به کمر فشار وارد نکنید.
حرکت ورزشی حفظ تعادل روی یک پا
حفظ تعادل یا حس وضعیت ایستایی اندامها بخش مهمی از سلامت کمر است. برای انجام این ورزش مراحل زیر را دنبال کنید:
- در استخر آب سعی کنید روی یک پا بایستید.
- برای سختتر شدن حرکت سعی کنید چشمان خود را ببندید.
- تا جایی که میتوانید خود را در این حالت حفظ کنید.
- 4 تا 5 بار این حرکت را تکرار سپس موقعیت پاها را تعویض کنید.
حرکت دوچرخه در آب
حرکت دوچرخه با تقویت عضلات شکم موجب رفع درد در پایین کمر میشود. برای انجام این ورزش مراحل زیر را دنیال کنید:
- آرنج خود را روی لبههای استخر و به سمت بیرون قرار دهید.
- برای انجام این حرکت باید استخر به اندازه کافی عمیق باشد تا پاها برخوردی با کف استخر نداشته باشند.
- حرکت و چرخش پاها باید به گونهای باشد که دوچرخه سوار شدهاید. به عبارت دیگر، یکی از زانوها را بالا بیاورید، پاها را به حالت چرخش به جلو و عقب حرکت دهید. به طور همزمان، پای دیگر خود را به همین حالت حرکت دهید.
- این حرکت را میتوان به گونهی دیگر نیز انجام داد. با حرکت دستها و پاها به حالت دوچرخه میتوان خود را در آب شناور کرد.
بلندکردن جفت پاها در آب
- پشت خود را به دیوار استخر تکیه دهید.
- برای حفظ تعادل آرنج دستان خود را لبهی استخر قرار دهید.
- جفت پاها را بلند کرده و به تدریج خود را به جلو هل دهید.
- این حرکت تاثیر خوبی بر عضلات قفسه سینه دارد.
- پاها باید در حالت کاملا صاف و کشیده قرار بگیرند.
- این حرکت را میتوان با نشستن کنار استخر نیز انجام داد. انجام این حرکت در حالت نشسته و کنار استخر راحتتر صورت می گیرد.
احتیاط
برخی از شرایط خاصی که هیدرو تراپی توصیه نمیشود عبارتند از:
- التهاب
- بیماری قلبی
- فشارخون بالا
- بیماری عروقی
- مشکلات کلیه
- سرطان
- خونریزی
خطرات
استفاده از گیاهان خاص و روغنهای ضروری در آب درمانی، ممکن است برای برخی از بیماران زمینهی ابتلا به واکنشهای آلرژیک موسوم به بیماری درماتیت تماسی را ایجاد کند. گرمای بیش از حد آب نیز یکی از رایجترین عوارض جانبی هیدرو تراپی میباشد. این امر خصوصا هنگامی که فرد زمان طولانی را در جکوزی یا وان آب گرم صرف میکند بیشتر رخ میدهد.